ИНТЕРВАЛ

ИНТЕРВА́Л (лат. intervallum – аралык) – м у­з ы к а д а ж-а а к у с т и к а д а – эки үндүн бийиктигине жараша байланышы. И-дын тө­мөнкүсү анын негизи, жогоркусу эң бийиги деп аталат. Эгер үндөр бир убакта алынса, гармо­ниялуу И., удаа алынса, обондуу И. делет. Ошон­дуктан И. добуш катарындагы үн баскычтары­нын саны аркылуу түшүндүрүлөт. Муз. теория­да И. жарым тондун ж-а тондун саны м-н че­нелсе, муз. акустикада үндөрдүн термелүү санын салыштыруу м-н ченелет. Мис., добуш катары­нын төмөнкү үнүнүн термелүүсү жогорку үндү­күнөн эки эсе аз. И. диатоникалык ж-а хрома­тикалык болуп бөлүнөт. Диатоникалык И-га таза И. (прима, кварта, квинта, октава) м-н ко­шо чоң ж-а кичине И. (секунда, терция, секста, септима) кирет. Хроматикалык И-га бардык көбөйтүлгөн ж-а азайтылган И., көбөйтүлгөн прима – до-до-диез, азайтылган секунда – до­ре-бемоль кирет. О. эле И. консонанска ж-а диссонанска бөлүнөт. И-дын мүнөздүү угулушу

анын ладдагы, аккорддогу ж-а динамикадагы абалына жараша болот.