БАКТЕРИОЗДОР
БАКТЕРИОЗДОР (өсүмдүктөрдүн бактериялык илдети) – өсүмдүктөрдүн бактериялар пайда кылуучу илдети. Б. бардык жерде таралган, а. ч. өсүмдүктөрүнүн сапатын ж-а санын азайтат. Б. айрыкча картошка, капуста, бадыраң ж. б-га абдан зыяндуу. Б. диффузиялык ж-а системалык болуп, бүтүндөй өсүмдүктү же алардын айрым бөлүктөрүн (капустанын түтүктүү Б-у, картошканын шакекче чириги ж.б.), ж-а жергиликтүү, же локалдуу болуп, өсүмдүктүн айрым бөлүктөрүн ( бадыраңдын ж-а коондун Б-у, жашылчалардын нымдуу чириги ж.б.) жабыркатат. Б. өсүмдүктүн паренхима тканында (темгилдер, чириктер, күйүктөр), өсүмдүктөрдүн түтүкчө системасында (солуу) же аралаш мүнөздө (картошканын тегерек чириги) ж. б.) болот. Бактериялар көбүнчө жабыркаган органдарда шишиктерди ж-а өсүндүлөрдү пайда кылат. Бактериялардын 100дөн ашык түрү өсүмдүктө мителик кылууга жөндөмдүү. Б-дун пайда болушу ж-а өөрчүшү өсүмдүктүн кабыл алгычтыгына жараша болот. Көпчүлүк патогендик бактериялар аэробдуу болуп эсептелет. Алар аба өтө нымдуу учурда ж-а 25-300 Сде жакшы өөрчүйт. Бактериялар өсүмдүккө табигый тешиктер (үт ж.б.) же жабыркаган ткандар аркылуу кирет. Алар өтө майда болгондуктан түтүкчөлөр м-н бүтүндөй өсүмдүккө тарайт. Б-дун козгогучтары өсүмдүктөн өсүмдүккө аба агымы, суу (негизинен жаанда), курт-кумурскалар, нематодалар, куштар, булганган шаймандар аркылуу тарайт. Күрөшүү чаралары: илдетке туруктуу сортторду эгүү, коротуштуруп эгүү, үрөндү ууландыруу, үрөндү абада ысытуу, топуракты зыянсыздандыруу, калемчелерди, инвентарларды дезинфекциялоо, илдеттүү бутактарды бутап салуу, өсүмдүктөрдү жакшы азыктандыруу ж-а суу м-н камсыз кылуу, топуракты тоңдурма айдоо керек.