АТМОСФЕРАЛЫК АЭРОЗОЛЬ

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search

АТМОСФЕРАЛЫК АЭРОЗОЛЬ--атмосферадагы көзгө оӊой менен илээшпеген майда нерселердин (дисперсияланган бүркүндүлөрдүн) абада же газда чаӊгыттап турушу. Алардын өлчөмү 10‒1 ‒ 105 нмден (катуу) ‒102 ‒ 106 (суюк) нмге чейин. Атмосфералык аэрозолго ‒ жанар тоо чаӊы жана күлү, токой өртүнөн пайда болгон түтүн, топурак жана космос чаӊдары, туссуз жана деӊиз сууларынын тамчылары кирет. Табигый жол менен атмосферага өсүмдүктөрдүн споралары жана чаӊчалары, микроорганизмдер, органикалык ажыроо продуктулары кошулат. Алар Атмосфералык аэрозолдордун өзөгүн түзөт. Антропогендик таасирден пайда болгон Атмосфералык аэрозолдорго отун жаккандан жана өнөр жайдан чыккан калдык заттар, ошондой эле айдоо жерлерден шамал аркылуу көтөрүлгөн топурактын майда бөлүкчөлөрү кирет. Конденсациялык Атмосфералык аэрозолдордун өзөгүн суунун конденсациясынан пайда болгон булуттар менен тумандар түзөт. Булут түрүндөгү Атмосфералык аэрозолдор суунун айланышында мааниси зор; алар суунун табиятта айланышын жана температуралык режимин жөнгө салып турат. Радиоактивдүү Атмосфералык аэрозолдор (ядролук курал жардыруудан, радиоактивдүү материалдарды кайра иштеткенден пайда болгон), чаӊ куюндары, жанар тоо чаӊы менен күлү, смог жаратылышка коркунуч туудурат. Ошондой эле к. Атмосфера, Аэрозолдор, Аэрозолдук булгоо.