АСЫЛ ТУКУМ ИШИ

АСЫЛ ТУКУМ ИШИ ‒ мал чарбасында малдын тукум куума касиетин , тукумун жакшыртуу, кунардуулугун арттыруу иш чаралары. Бул иш пландуу өнүккөнгө чейин узак убакыт бою өтө жөнөкөй тандоо ыкмалары жана элдик селекциянын негизинде малдын баалуу породалары чыгарылган. Табигый илимдердин өнүгүшү менен анын теориясы иштелип чыгып, ыкмалары жакшыртылып, азыркы биологиялык илимдин жетишкендиктери колдонулууда . Бул иштер асыл тукум мал өстүрүү чарбасында жана колдон уруктандыруу станциясында жана инкубатор-үй куш станциясында жүргүзүлөт. Илимий-изилдоо институттары менен тажрыйба станциялары, ЖОЖдун атайын кафедралары Асыл тукум ишинин теориялык көйгөйлөрүн жана ыкмаларын иштеп чыгат. Анын негизги элементтери ‒ туура тандоо, төлдү туура багуу. Колдон уруктандыруунун кеӊири колдонулушуна байланыштуу тукумдук эркек малдын генотибин (к. Генотип) аныктап, аны тукум сапаты боюнча баалоо (керек касиеттери тукумуна туруктуу өтүүчү тукумдук мал генотиби мыкты деп эсептелет) ишке ашырылууда. Анын негизги ыкмасы ‒ таза тукум мал өстүрүү. Жаӊы порода чыгарууда аргындаштыруу жана гибриддештирүү колдонулат. Асыл тукум ишин туура алып баруу үчүн малды тоюттандыруу жана багууда талапка ылайык шарт түзүү, каттоолорду так жүргүзүү керек. Аны өнүктүрүүдө породаны райондоштуруу, мал аукциондорун өткөрүү иштери жүргүзүлөт.

                                                                                                    А. С. Ажыбеков.