АСКОМИЦЕТТЕР

АСКОМИЦЕТТЕР (Ascomycetes), б а ш т ы к ч а л у у к о з у к а р ы н д а р ‒ татаал түзүлүштүү козу карындардын чоӊ классы. Жипчелери көп клеткалуу мицелий түрүндө. Көбөйүүсү жыныстык, жыныссыз жана вегетативдик жол менен жүрөт. Баштыкчалар аск жыныстык көбөйүүдө пайда болот (аталышы ошондон). Баштыкчада 8ден спора (аскоспора) жетилет. Жыныссыз көбөйүүнүн спорасы конидия деп аталат. Көпчүлүк Аскомицеттерде дайым эле аск пайда болбойт, алар конидиялар менен көбөйөт. Вегетация учурунда конидиялык споралар жетилип, өз алдынча түр катары (жетилбеген козу карындар) бөлүнөт. Анын 6‒12 классчасы, 30 миӊге жакын түрү белгилүү. Булардын бир клеткалуу микроскоптук (ачыткыч козу карындар) жана мөмө денечеси 10‒30 смге жеткен чоӊ көлөмдөгү өкүлдөрү бар. Алар жаратылышта кеӊири таралган, көпчүлүгү сапротрофтор, алар топуракта, өсүмдүк, жаныбар калдыктарында, айрымдары азык-түлүктөрдө (кеберлер) өсүп, аларды бузат. Көпчүлүгү өсүмдүк, жаныбар жана адамдын мителери жана түрдүү коркунучтуу ооруларды пайда кылат. Ошону менен бирге алардын пайдалуулары да бар. Микробиологиялык өнөр жайда ферменттерди, антибиотиктерди ж.б. алууда колдонулат; айрым түрлөрү желет. Кээ бир түрү биохимиялык, генетикалык изилдөөлөрдүн объектиси.