АНТОЛОГИЯ

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search

АНТОЛОГИЯ (гр. anthologia – гүлдөрдүн тобу) – ар кыл авторлордун белгилүү бир элдин, мезгилдин, агымдын, тематиканын жана жанрдын адабиятын мүнөздөгөн айрым текстеринин топтому. Байыркы мезгилде антикалык поэзиянын иргелген чыгармалары антология деп аталган. «Кыргыз поэзиясынын антологиясы» Москвада орус тилинде (1957) жана кыргыз тилинде (1974–75) эки томдук болуп чыккан (түзүүчүлөр: С. Закиров, Ж. Таштемиров, баш сөзүн жазган Т. Аскаров). 1-томунда оозеки элдик поэзиянын түрдүү жанрынын, элдик ырлардын, эпостук чыгармалардын үлгүлөрү топтолгон. Ошондой эле Токтогул, Тоголок Молдо баштаган залкар акындар поэзиясы берилген. 2-томунда акындардын тандалган чыгармалары жыйнакталган (түзгөндөр: С. Жигитов, А. Токтогулов, баш сөзүн жазган Т. Аскаров). Кийинки «Кыргыз поэзиясынын антологиясынын» (түзгөн К. Жусупов, 1-том, Б., 1999; 2-том, Б., 2000) 1-томунда кыргыз оозеки поэзиясына, жазма адабиятына, акындар поэзиясына, ошондой эле жазма эстеликтерге жана орток түрк адабий мурасына нукура чыгармачылык менен мамиле жасалган. Анда Ж. Баласагуни, М. Кашгари, 17-кылымдагы кыргыз поэзиясынан Токтогул ырчы, Асанкайгы, 18–19-кылымдардагы кыргыз поэзиясынан Калыгул, Молдо Нияз, Арстанбек, Чоңду, Жеңижок, Калмырза ж. б. көркөм мурастарынын классикалык үлгүлөрү жарык көргөн. К. Тыныстановдун поэзиясы менен ачылып, оозеки чыгармалар жана азыркы кыргыз акындарынын тандамал чыгармалары камтылган. Кыргыз музыкасынын антологиясы (түзгөн: К. Камбаров, Т. Бөрүбаев, С. Мусаев, Б. Алагушов) 1974-жылы жарыкка чыккан.