АЛТЫ-ШААР
АЛТЫ-ШААР – Чыгыш Түркстандагы тарыхый аймак. Могол хандарынын (кара: Моголстан) тушунда Манглай Субе деген аталыш менен белгилүү болгон. Кийин майдаланып, бытырап, 1678–1683-жылдары Галдан Бошоктунун хандын (1671–1697) учурунда Жуңгар хандыгынына көз каранды болуп калган. Алгач Мухаммад Садык Кашкаринин «Тазкира-ий азизанында» («Азиз инсандардын баяны») «Төрт шаар» («түрт шэхэр») түрүндө формасында кезигет. Галдан Бошокту хан Кашкар, Жаңы-Ысар (Гиссар), Жаркент (Йаркенд), Котон (Хотан), Аксуу жана Куча шаарларын мусулман кожолордун бийлигине берип (кара: Аппак кожо), ушул шаарлар жалпысынан Алты-Шаар аталып калган. Жакыпбек Баадөөлөттүн («Йакуббек бадавлат», «бай дөөлөт» – дөөлөт ээси) тушунда буларга Карашаар кошулуп (1867), ушундан кийин Жети-Шаар деп атала баштайт.
Ад.: Думан Л. И. Аграрная политика цинского (манчжурского) правительства в Синьцзяне в конце XVIII века. М.-Л., 1936; Исиев Д. А. Уйгурское государство Йеттишар. М., 1981.