АДГЕЗИЯ

АДГЕЗИЯ (лат. adhaesio – жабышуу, чапта­шуу) – түрдүү тектеги конденсацияланган зат­тардын молекулалары тийишкенде пайда болгон байланыш. Адгезия молекула аралык аракеттенүү жана химиялык байланыш менен ишке ашат. Адгезиялык бе­кемдик заттардын байланыш энергиясына, ти­йишкен беттердин рельефине, фаза аралык бет­тик энергияга, шартына (басым, температуpa, уба­кытына ж. б.) жараша болот. Адгезиялык тийи­шүүнүн бузулушу заттардын бузулушу менен кош­толот. Беттери тегиз эмес катуу заттарда тийи­шүү бети аз, ошондуктан Адгезия анча бекем эмес. Ал эми катуу зат менен суюктуктун же аралаш­паган эки суюктук беттери толук тийишкендик­тен Адгезиялык байланыш жогору болот. Катуу зат­ты суюк полимер менен жапканда полимер чуң­курларга, тешиктерге кирип, ал катканда механикалык Адгезия пайда болот. Сапаттуу Адгезияны алуу катуу заттардын жумшак же ийилгич абалында басым алдында жүргүзүлөт. Мисалы, резина чаптоо, ме­таллды муздак ширетүү, гальваникалык кап­тоо, заттын бетинде кычкыл же сульфид кат­марынын пайда болушу да бекем Адгезияны жара­тат. Адгезияны жакшыртуу үчүн желимдин же пленка пайда кылуучу полимерлердин кура­мына активдүү кошулмаларды да кошот. Ме­таллды ширетүү, данакерлөө, каңдоо, чайкоо, бетине лак жабуу, чаптоо ж. б. иштер Адгезияга не­гизделген.
Ад.: Дерягин Б. В., Кротова Н. А,, Смилга В. П. Адгезия твердых тел. М., 1973; Зимон А. Д.Адгезия пыли и порошков. 2‑изд. М., 1976; Что такое адгезия. М., 1983.