АҢЧЫ ЭЛДЕР

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
11:39, 10 Январь (Үчтүн айы) 2024 карата Temirkan (Талкуулоо | салымдары) тарабынан жасалган версия
Jump to navigation Jump to search

АҢЧЫ ЭЛДЕР– аң уулоону кесип (чарба) кылып күн көргөн элдердин аталышы. Мындай чарбачылык алгач Африканын тропик токойлорунда, Түштүк-Чыгыш Азияда, Түштүк Америкада пайда болуп, айрым жерлерде азыр да бар. Аңчы элдер жашоо шарты ыңгайсыз, цивилизация дүйнөсүнө кызыкчылык туудурбаган жерлерде сакталып калган. Алар бүгүнкү күндө негизи­нен чөлдөрдө (түштүк-батыш Африкадагы бушмендер); Арктикалык мейкиндиктерди (арктикалык инуиттер); тропик токойлорун (Африкадагы пигмейлер) мекендешип, чөп-чардан, бак-дарактын бутактарынан, кабыктарынан жасалган алачыктарда жашашат. Алар общиналык-уруучулук түзүлүштө жашап, жапайы айбандарга аңчылык кылып, балык кармап, өсүмдүктөрдүн азыкка жарамдуу тамырларын чогултуп күн көрүшөт. Алардын негизги колдонгон куралдары: союл, таяк, найза, жаа, жебе, тор, тузак ж. б. Саны жагынан 30–100дөй адамды бирик­тирген анча чоң эмес топтордон турат. Өкмөт, бийлик структурасы жана аскердик уюму жок, уруудагы чыр-чатактарды уруу башчысы эле чечет.