АЙНЕК
Jump to navigation
Jump to search
– аморфтуу, морт, тунук материал. А. пайда кылуучу металл ж‑а металл эместердин оксидцеринин балкып эриген эритиндисин муздатуудан алынат. А‑тин физ., хим. касиеттери анын хим. курамына, кайнатуу ж‑а формага келтирүү шартына, андан кийинки жылуулук, хим., мех. иштетилишине жаратпа болот. Анын бир нече түрү бар. Силикат А‑нин негизги компоненти – Si02. Көп компонентүү силикат А‑тин негизи NaaO‑CaO – Si02 системасынан ж‑а А1203, MgO кошундусунан турат. В203 бораттык А‑тин’негизги компоненти. Na20 – В203 – Si02 ж‑а Na20 – А1203 – Si02 системаларынын негизинде алынган бор‑силикаттык А‑терге караганда жогорку темп‑рага туруктуу А. – пирекс кеңири колдонулат. Фосфаттык А‑тин негизги компоненти – Р205. А. алынуучу материалдар – таза кварц куму, сода, шакар, натрий сульфаты, фосфор к‑талары, коалин, талаа шпаты, цинк оксиди ж. б. кошумча материалдар – боёгуч ж‑а жалтыратуучу заттар, оксиддендиргичтер, өң бергичтер. А‑тин курамына NiO, Fe203, Ag, Се203 кошулса- сары; Сг 03, СиО – жашыл; СиО, СоО -көк; Fe203, FeS, Ti203, Bi2S – күрөң; Au, Си, CdS, CdSe – кошулса кызгылт, кызыл түскө ээ болот. А‑ти формага келтирүү үчүн пресстөө, үйлөтүү, чоюу, прокаттоо ыкмалары колдонулат. Кварц А‑ги 2000°Сден жогору темп‑рада табигый кварцты же синтездик Si02ни электр мештеринде эритүүдөн алынат. А. курулушта, түтүк даярдоодо, медицинада, хим. лабор-да, ядролук реакторлордо, оптика аспаптарын, рентген түтүктөрүн, айнек‑цемент, айнек‑эмаль, глазурь өндүрүүдө колдонулат.