Difference between revisions of "АКИМ"
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АКИМ''' (ар. – хаким – диний <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> коомдук иш­терди башкаруучу) – 1) бийлөөчү; атайын да­йындалган же шайланган эл башкаруучу. Кыр­гыздар ''Кокон хандыгына'' баш ийип турган мез­гилде | '''АКИМ''' (ар. – хаким – диний <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> коомдук иш­терди башкаруучу) – 1) бийлөөчү; атайын да­йындалган же шайланган эл башкаруучу. Кыр­гыздар ''Кокон хандыгына'' баш ийип турган мез­гилде административдик аймактардын башында Аким турган. Алар берилген укуктарына жараша кушбег, ''бек, датка'' атактарын алышкан да, жалпысынан эл арасында Аким аталган. Кыргызстан эли Россия­нин курамына кошулгандан кийинки мезгилде да уезд башчысына ж. б. бийлөөчүлөргө карата айтыла берген, бирок мурунку маанисин жого­туп, кийинчерээк колдонулбай калган; 2) ра­йондук мамлекеттик администрация башчысы. Анын укуктук негиздери КРдин «Жергиликтүү өзүн‑өзү башка­руу <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> жергиликтүү администрациясы жө­нүндө» мыйзамында бекитилген. Аким жергиликтүү ке­ңештин макулдугу <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> премьер‑министрдин су­нушу <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> КРдин Президенти тарабынан төрт жылдык мөөнөткө дайындалат. Президенттин буйругу <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> бошотулат. Аким эки мөөнөттөн ашык бир райондо кызмат ээлей албайт. КРдин Пре­зидентине, Премьер‑министрине <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> облустук администрация башчысына баш ийет. Ал жергиликтүү ад<span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>мминистрациян</span>ын иш­мердүүлүгүн көзөмөлдөйт <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> жыйынтыктары үчүн жооп берет, алардын жетекчилерин ээле­ген кызматынан алууга <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> дайындоого макул­дугун берет. Жылына бир жолудан кем эмес, райондук кеңешке иштин абалы жөнүн дө билдирүү жасайт: социалдык-экономикалык өнүгүү <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> элди социалдык жактан коргоо боюнча программанын, бюджеттин аткарылышы боюнча отчёт берет <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> райондук кеңешке бюджеттин долбоорун бекитүүгө сунуш кылат.<br> ''К. А. Исмаилова.''<br> | ||
10:25, 18 Сентябрь (Аяк оона) 2023 -деги абалы
АКИМ (ар. – хаким – диний жана коомдук иштерди башкаруучу) – 1) бийлөөчү; атайын дайындалган же шайланган эл башкаруучу. Кыргыздар Кокон хандыгына баш ийип турган мезгилде административдик аймактардын башында Аким турган. Алар берилген укуктарына жараша кушбег, бек, датка атактарын алышкан да, жалпысынан эл арасында Аким аталган. Кыргызстан эли Россиянин курамына кошулгандан кийинки мезгилде да уезд башчысына ж. б. бийлөөчүлөргө карата айтыла берген, бирок мурунку маанисин жоготуп, кийинчерээк колдонулбай калган; 2) райондук мамлекеттик администрация башчысы. Анын укуктук негиздери КРдин «Жергиликтүү өзүн‑өзү башкаруу жана жергиликтүү администрациясы жөнүндө» мыйзамында бекитилген. Аким жергиликтүү кеңештин макулдугу жана премьер‑министрдин сунушу менен КРдин Президенти тарабынан төрт жылдык мөөнөткө дайындалат. Президенттин буйругу менен бошотулат. Аким эки мөөнөттөн ашык бир райондо кызмат ээлей албайт. КРдин Президентине, Премьер‑министрине жана облустук администрация башчысына баш ийет. Ал жергиликтүү адмминистрациянын ишмердүүлүгүн көзөмөлдөйт жана жыйынтыктары үчүн жооп берет, алардын жетекчилерин ээлеген кызматынан алууга жана дайындоого макулдугун берет. Жылына бир жолудан кем эмес, райондук кеңешке иштин абалы жөнүн дө билдирүү жасайт: социалдык-экономикалык өнүгүү жана элди социалдык жактан коргоо боюнча программанын, бюджеттин аткарылышы боюнча отчёт берет жана райондук кеңешке бюджеттин долбоорун бекитүүгө сунуш кылат.
К. А. Исмаилова.