Difference between revisions of "АКМАТАЛИЕВ Абдылдажан Амантурович"
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АКМАТАЛИЕВ''' Абдылдажан Амантурович (15. 1. 1956‑ж. т., Нарын ш.) – адабиятчы, сынчы, филология илимдеринин доктору (1990), профессору (1991). | '''АКМАТАЛИЕВ''' Абдылдажан Амантурович (15. 1. 1956‑ж. т., Нарын ш.) – адабиятчы, сынчы, филология илимдеринин доктору (1990), профессору (1991). Кыргыз Республикасынын или­мине эмгек сиңирген ишмер (1999), КР УИАнын корреспондент мүчөсү (2000), Кыргыз Республикасынын илим <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> техника боюнча мамлекеттик сыйлыгынын эки жолку лауреаты (2000, 2004). 1977‑ж. КМУнун филология факультетин бүтүргөн. 1977–78‑ж. Ош педагогикалык институтунда, 1978–79‑ж. КМУ­да окутуучу, 1979‑жылдан КР УИАнын Тил <span cat="ж.кыск" oldv="ж‑а">жана</span> адабият институтунда кенже, 1983‑жылдан улук, 1990-жылдан жетектөөчү илимий кызматкер, 1992­–94‑ж. Адабият жана ис­кусство институтунун, 1995-­жылдан Манас таануу жана көркөм маданияттын улут­тук борборунун директору. А. Акматалиевдин эмгектери манас таа­нууга, кыргыз фольклорис­тикасына, айрыкча Ч. Айт­матовдун чыгармачылыгына ар­налган. Анын эмгектери ''адабият таануу'' илиминде өздөштүрүлө элек жаңы тематикаларды <span cat="ж.кыск" oldv="ж‑а">жана</span> проблемаларды изилдеген. Эмгектери орус, казак, англис, француз, кытай, немец, испан, түрк тилдеринде жарыяланган. А. Акматалиевдин жетектөөсү <span cat="ж.кыск" oldv="м‑н">менен</span> кыргыздын бай фольк­лордук мурастарын камтыган «Эл адабияты» се­риясынын 30 томдугу <span cat="ж.кыск" oldv="ж‑а">жана</span> «Манас» эпосунун академиялык басылышынын (С. Орозбаков <span cat="ж.кыск" oldv="ж‑а">жана</span> С. Ка­ралаевдин варианттары б‑ча) 9 томдугу бирин­чи жолу жарык көрдү. А. Акматалиев түзгөн «Улуу инсан­дар», «Залкар акындар» сериясында Асан Кай­гы, Кетбука, Токтогул ырчы, Калыгул, Арстан­бек, Калмурза, Эсенаман, Үмөтаалы, Жеңижок, Солтобай сыяктуу элдик таланттардын чыгар­малары бар. «Комуз күүлөрү» аттуу 125тен ашык музыкалык мурастарды жаздырууга катышкан.[[File:АКМАТАЛИЕВ 147.png | thumb|none]] | ||
А. Акматалиевдин жетекчилиги <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> даярдалган «Кыргыз адаби­ятынын тарыхы» (7 томдук) КРдин К. Тыныс­танов атындагы мамлекеттик сыйлыгына (2004) ээ болгон.<br>Эмг.: Ч. Айтматов жана кыргыз‑казак адабий бай­ланышы. Ф., 1981; Эгиз элдин обону. Ф., 1989; Чың­гыз Айтматов и взаимосвязи литератур. Ф., 1991; Байыркы орток түрк адабиятынын очерки. Б., 2001; Кыргыз фольклору жана тарыхый каармандар. Б., 2002. | |||
1977‑ж. КМУнун филология факультетин бүтүргөн. 1977–78‑ж. Ош педагогикалык институтунда, 1978–79‑ж. КМУ­да окутуучу, 1979‑жылдан КР УИАнын Тил <span cat="ж.кыск" oldv="ж‑а">жана</span> адабият институтунда кенже, 1983‑жылдан улук, 1990-жылдан жетектөөчү илимий кызматкер, 1992­–94‑ж. Адабият жана ис­кусство институтунун, 1995-­жылдан Манас таануу жана көркөм маданияттын улут­тук борборунун директору. А. Акматалиевдин эмгектери манас таа­нууга, кыргыз фольклорис­тикасына, айрыкча Ч. Айт­матовдун чыгармачылыгына ар­налган. Анын эмгектери ''адабият таануу'' илиминде өздөштүрүлө элек жаңы тематикаларды <span cat="ж.кыск" oldv="ж‑а">жана</span> проблемаларды изилдеген. Эмгектери орус, казак, англис, француз, кытай, немец, испан, түрк тилдеринде жарыяланган. А. Акматалиевдин жетектөөсү <span cat="ж.кыск" oldv="м‑н">менен</span> кыргыздын бай фольк­лордук мурастарын камтыган «Эл адабияты» се­риясынын 30 томдугу <span cat="ж.кыск" oldv="ж‑а">жана</span> «Манас» эпосунун академиялык басылышынын (С. Орозбаков <span cat="ж.кыск" oldv="ж‑а">жана</span> С. Ка­ралаевдин варианттары б‑ча) 9 томдугу бирин­чи жолу жарык көрдү. А. Акматалиев түзгөн «Улуу инсан­дар», «Залкар акындар» сериясында Асан Кай­гы, Кетбука, Токтогул ырчы, Калыгул, Арстан­бек, Калмурза, Эсенаман, Үмөтаалы, Жеңижок, Солтобай сыяктуу элдик таланттардын чыгар­малары бар. «Комуз күүлөрү» аттуу 125тен ашык музыкалык мурастарды жаздырууга катышкан. | |||
А. Акматалиевдин жетекчилиги <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> даярдалган «Кыргыз адаби­ятынын тарыхы» (7 томдук) КРдин К. Тыныс­танов атындагы мамлекеттик сыйлыгына (2004) | |||
''А Кадырмамбетова.'' | ''А Кадырмамбетова.'' | ||
22:50, 28 Январь (Үчтүн айы) 2023 -деги абалы
АКМАТАЛИЕВ Абдылдажан Амантурович (15. 1. 1956‑ж. т., Нарын ш.) – адабиятчы, сынчы, филология илимдеринин доктору (1990), профессору (1991). Кыргыз Республикасынын илимине эмгек сиңирген ишмер (1999), КР УИАнын корреспондент мүчөсү (2000), Кыргыз Республикасынын илим жана техника боюнча мамлекеттик сыйлыгынын эки жолку лауреаты (2000, 2004). 1977‑ж. КМУнун филология факультетин бүтүргөн. 1977–78‑ж. Ош педагогикалык институтунда, 1978–79‑ж. КМУда окутуучу, 1979‑жылдан КР УИАнын Тил жана адабият институтунда кенже, 1983‑жылдан улук, 1990-жылдан жетектөөчү илимий кызматкер, 1992–94‑ж. Адабият жана искусство институтунун, 1995-жылдан Манас таануу жана көркөм маданияттын улуттук борборунун директору. А. Акматалиевдин эмгектери манас таанууга, кыргыз фольклористикасына, айрыкча Ч. Айтматовдун чыгармачылыгына арналган. Анын эмгектери адабият таануу илиминде өздөштүрүлө элек жаңы тематикаларды жана проблемаларды изилдеген. Эмгектери орус, казак, англис, француз, кытай, немец, испан, түрк тилдеринде жарыяланган. А. Акматалиевдин жетектөөсү менен кыргыздын бай фольклордук мурастарын камтыган «Эл адабияты» сериясынын 30 томдугу жана «Манас» эпосунун академиялык басылышынын (С. Орозбаков жана С. Каралаевдин варианттары б‑ча) 9 томдугу биринчи жолу жарык көрдү. А. Акматалиев түзгөн «Улуу инсандар», «Залкар акындар» сериясында Асан Кайгы, Кетбука, Токтогул ырчы, Калыгул, Арстанбек, Калмурза, Эсенаман, Үмөтаалы, Жеңижок, Солтобай сыяктуу элдик таланттардын чыгармалары бар. «Комуз күүлөрү» аттуу 125тен ашык музыкалык мурастарды жаздырууга катышкан.
А. Акматалиевдин жетекчилиги менен даярдалган «Кыргыз адабиятынын тарыхы» (7 томдук) КРдин К. Тыныстанов атындагы мамлекеттик сыйлыгына (2004) ээ болгон.
Эмг.: Ч. Айтматов жана кыргыз‑казак адабий байланышы. Ф., 1981; Эгиз элдин обону. Ф., 1989; Чыңгыз Айтматов и взаимосвязи литератур. Ф., 1991; Байыркы орток түрк адабиятынын очерки. Б., 2001; Кыргыз фольклору жана тарыхый каармандар. Б., 2002.
А Кадырмамбетова.