Difference between revisions of "АТАПАСКАЛАР"
м (→top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (5), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> (4), а. и. → <span cat='ж.кыск' oldv='а. и.'>анын ичинде</span>) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
, а т а б а с к а л а р (өздөрүн дене, дине деп аташат) ‒ Түн. Америкадагы атабаск тилинде сүйлөгөн индей элдеринин тобу. Жалпы саны 220 миӊ, <span cat='ж.кыск' oldv='а. и.'>анын ичинде</span> 204 миӊи АКШда (2011). Дини христиан (протестанттар,католиктер). | '''АТАПАСКАЛАР ,''' а т а б а с к а л а р (өздөрүн дене, дине деп аташат) ‒ Түн. Америкадагы атабаск тилинде сүйлөгөн индей элдеринин тобу. Жалпы саны 220 миӊ, <span cat='ж.кыск' oldv='а. и.'>анын ичинде</span> 204 миӊи АКШда (2011). Дини христиан (протестанттар,католиктер). | ||
[[File:АТАПАСКАЛАР22.png | thumb|none]] | [[File:АТАПАСКАЛАР22.png | thumb|none]] | ||
А. Түн. Чыгыш Азиядан Америкага (б. з. ч. 5‒4 миӊ жылдык) көчүп келгендердин тукумдары. Отурукташуу процессинде Түн. А., Тынч океандык А., Түш. А. болуп, 3 топко бөлүнгөн. Түн. А-га: Чыгыш А. (чипевайан, тацанотин дер же йеллоунайф, слэивдер, догриб, каучадиндер же хэйр, дэнеза же бивер), А. Кордильер (секандары, талтандар, цецаут, кучиндер, карриер, тутчондор, чилкотиндер ж. б.), аляскилик А. (кенайлар же танаймалар, танана, атна, коюкон, ингаликтер, колчан) кирген. Түн. А-дын салттуу мад-ты субарктикалык индейлер үчүн типтүү болгон. Түн. А. башка индейлерден резервацияларга көчүрүлбөстөн, байыртадан мекендеген аймактарда | А. Түн. Чыгыш Азиядан Америкага (б. з. ч. 5‒4 миӊ жылдык) көчүп келгендердин тукумдары. Отурукташуу процессинде Түн. А., Тынч океандык А., Түш. А. болуп, 3 топко бөлүнгөн. Түн. А-га: Чыгыш А. (чипевайан, тацанотин дер же йеллоунайф, слэивдер, догриб, каучадиндер же хэйр, дэнеза же бивер), А. Кордильер (секандары, талтандар, цецаут, кучиндер, карриер, тутчондор, чилкотиндер ж. б.), аляскилик А. (кенайлар же танаймалар, танана, атна, коюкон, ингаликтер, колчан) кирген. Түн. А-дын салттуу мад-ты субарктикалык индейлер үчүн типтүү болгон. Түн. А. башка индейлерден резервацияларга көчүрүлбөстөн, байыртадан мекендеген аймактарда жашагандыгы <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> айырмаланган. Тынчокеандык А-га: колумбиялык А. (квамеоква <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> клацканайлар), калифорниялык А. (хупа, чилула, вилкут, маттол, бэр-ривер, вайлактар, лассик, като ж. б.), орегондук А. (жогорку умыква, коквилл, частакоста, тутутналар, галис, апылгейт ж. б., о. эле Калифорниянын түндүгүндө жашаган толовалар) таандык. Орегондук А-дын көпчүлүгү 1850-ж. Силен <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Гранд-Ронд резервацияларына көчүрүлгөн. Тынчокеандык А. б. з. 1-чи миӊ жылдыгынын ортосунда Түн. Калифорнияга <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Түш. Орегонго, Түш. А. (апачилер <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> навахолор) 14‒15-к-да Субарктикадан АКШнын түш.-батышы на миграцияланган. А-лар негизинен аӊчылык, жер-жемиш жыйноочулук <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> кесиптенишип, үстү тери <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> жабылган, конус тибиндеги жер үйлөрдө жашашкан. А-дын кийимдеринен шымдары бут кийим <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> бириктирилип тигилгендиги <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> өзгөчөлөнгөн. А-да 20-к-га чейин энелик уруунун белгилери сакталган. <br> | ||
''Ш. Керимова.''<br> | ''Ш. Керимова.''<br> | ||
15:21, 6 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы
АТАПАСКАЛАР , а т а б а с к а л а р (өздөрүн дене, дине деп аташат) ‒ Түн. Америкадагы атабаск тилинде сүйлөгөн индей элдеринин тобу. Жалпы саны 220 миӊ, анын ичинде 204 миӊи АКШда (2011). Дини христиан (протестанттар,католиктер).
А. Түн. Чыгыш Азиядан Америкага (б. з. ч. 5‒4 миӊ жылдык) көчүп келгендердин тукумдары. Отурукташуу процессинде Түн. А., Тынч океандык А., Түш. А. болуп, 3 топко бөлүнгөн. Түн. А-га: Чыгыш А. (чипевайан, тацанотин дер же йеллоунайф, слэивдер, догриб, каучадиндер же хэйр, дэнеза же бивер), А. Кордильер (секандары, талтандар, цецаут, кучиндер, карриер, тутчондор, чилкотиндер ж. б.), аляскилик А. (кенайлар же танаймалар, танана, атна, коюкон, ингаликтер, колчан) кирген. Түн. А-дын салттуу мад-ты субарктикалык индейлер үчүн типтүү болгон. Түн. А. башка индейлерден резервацияларга көчүрүлбөстөн, байыртадан мекендеген аймактарда жашагандыгы менен айырмаланган. Тынчокеандык А-га: колумбиялык А. (квамеоква жана клацканайлар), калифорниялык А. (хупа, чилула, вилкут, маттол, бэр-ривер, вайлактар, лассик, като ж. б.), орегондук А. (жогорку умыква, коквилл, частакоста, тутутналар, галис, апылгейт ж. б., о. эле Калифорниянын түндүгүндө жашаган толовалар) таандык. Орегондук А-дын көпчүлүгү 1850-ж. Силен жана Гранд-Ронд резервацияларына көчүрүлгөн. Тынчокеандык А. б. з. 1-чи миӊ жылдыгынын ортосунда Түн. Калифорнияга жана Түш. Орегонго, Түш. А. (апачилер жана навахолор) 14‒15-к-да Субарктикадан АКШнын түш.-батышы на миграцияланган. А-лар негизинен аӊчылык, жер-жемиш жыйноочулук менен кесиптенишип, үстү тери менен жабылган, конус тибиндеги жер үйлөрдө жашашкан. А-дын кийимдеринен шымдары бут кийим менен бириктирилип тигилгендиги менен өзгөчөлөнгөн. А-да 20-к-га чейин энелик уруунун белгилери сакталган.
Ш. Керимова.