Difference between revisions of "АРАБ ЖАРЫМ АРАЛЫ"
м (→top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (3), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> (8)) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АРАБ ЖАРЫМ АРАЛЫ–''' Жер шарындагы жа­рым аралдардын эң чоңу (2730 миң ''км<sup>2</sup>).'' Азиянын түш.-батышында. Аймагынын <sup>1</sup>/<sub>2</sub> бөлүгүнөн ашыгын Сауд Арабиясы ээлейт. Жарым аралда, о. эле Йемен Араб Республикасы, Йемен Элдик Демократия Республикасы, Кувейт, Ка­тар, Бириккен Араб Эмирликтери, Оман, Ирак м-н Иорданиянын айрым бөлүктөрү жайгашкан. Батышынан Кызыл деңиз, түштүгүнөн Аден булуңу ж-а Араб деңизи, чыгышышан Инди океанынын Оман ж-а Перс булуңдары м-н чектешет. Жарым аралдын түн. чеги шарттуу түрдө 30° түн. кеңдиктен өткөрүлөт. Жээктеринде булуң-буйтка аз. Рельефинде түздүк ж-а плато басымдуу; ал ар батыш, түш. ж-а чыгышында четки тоолорго (бийикт 3600 жге чейин) өтөт. Кызыл деңиз м-н Перс булуңун жээктей Тимаха ж-а Эль-Хаса ойдуңдары жайгашкан. Перс булуңунун жээгине жакын нефтинин ири кени ''(Перс булуңу нефть-газ бассейны)'' бар. Климаты тропиктик, кургак, түндүгүндө субтропиктик. Январдын орт. темп-расы 7°Сден 24°Сге чейин, июлдуку бардык жеринде 30°С (55°Сге чейинки темп-pa катталган). Жылдык жаан-чачыны түздүктөрдө 50–100 100 ''мм,'' тоолордун айрым жерлеринде 500 ммден ашык. Такай аккан дарыя дээрлик жокко эсе; кургак дарыя нугу ''(вади)'' мүнөздүү. Кумдуу ж-а таштуу чөлдөр (Чоң ж-а Кичи Нефуд, Дехна, Руб-эль-Хали ж. б.), кээ бир жеринде жарым чөл басымдуу. Тоолордун айрым жерлеринде саванна ж-а сейрек токой өсөт. Оазистер сейрек учурайт.йт.<br> | '''АРАБ ЖАРЫМ АРАЛЫ–''' Жер шарындагы жа­рым аралдардын эң чоңу (2730 миң ''км<sup>2</sup>).'' Азиянын түш.-батышында. Аймагынын <sup>1</sup>/<sub>2</sub> бөлүгүнөн ашыгын Сауд Арабиясы ээлейт. Жарым аралда, о. эле Йемен Араб Республикасы, Йемен Элдик Демократия Республикасы, Кувейт, Ка­тар, Бириккен Араб Эмирликтери, Оман, Ирак <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Иорданиянын айрым бөлүктөрү жайгашкан. Батышынан Кызыл деңиз, түштүгүнөн Аден булуңу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Араб деңизи, чыгышышан Инди океанынын Оман <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Перс булуңдары <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> чектешет. Жарым аралдын түн. чеги шарттуу түрдө 30° түн. кеңдиктен өткөрүлөт. Жээктеринде булуң-буйтка аз. Рельефинде түздүк <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> плато басымдуу; ал ар батыш, түш. <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> чыгышында четки тоолорго (бийикт 3600 жге чейин) өтөт. Кызыл деңиз <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Перс булуңун жээктей Тимаха <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Эль-Хаса ойдуңдары жайгашкан. Перс булуңунун жээгине жакын нефтинин ири кени ''(Перс булуңу нефть-газ бассейны)'' бар. Климаты тропиктик, кургак, түндүгүндө субтропиктик. Январдын орт. темп-расы 7°Сден 24°Сге чейин, июлдуку бардык жеринде 30°С (55°Сге чейинки темп-pa катталган). Жылдык жаан-чачыны түздүктөрдө 50–100 100 ''мм,'' тоолордун айрым жерлеринде 500 ммден ашык. Такай аккан дарыя дээрлик жокко эсе; кургак дарыя нугу ''(вади)'' мүнөздүү. Кумдуу <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> таштуу чөлдөр (Чоң <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> Кичи Нефуд, Дехна, Руб-эль-Хали ж. б.), кээ бир жеринде жарым чөл басымдуу. Тоолордун айрым жерлеринде саванна <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> сейрек токой өсөт. Оазистер сейрек учурайт.йт.<br> | ||
17:17, 5 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы
АРАБ ЖАРЫМ АРАЛЫ– Жер шарындагы жарым аралдардын эң чоңу (2730 миң км2). Азиянын түш.-батышында. Аймагынын 1/2 бөлүгүнөн ашыгын Сауд Арабиясы ээлейт. Жарым аралда, о. эле Йемен Араб Республикасы, Йемен Элдик Демократия Республикасы, Кувейт, Катар, Бириккен Араб Эмирликтери, Оман, Ирак менен Иорданиянын айрым бөлүктөрү жайгашкан. Батышынан Кызыл деңиз, түштүгүнөн Аден булуңу жана Араб деңизи, чыгышышан Инди океанынын Оман жана Перс булуңдары менен чектешет. Жарым аралдын түн. чеги шарттуу түрдө 30° түн. кеңдиктен өткөрүлөт. Жээктеринде булуң-буйтка аз. Рельефинде түздүк жана плато басымдуу; ал ар батыш, түш. жана чыгышында четки тоолорго (бийикт 3600 жге чейин) өтөт. Кызыл деңиз менен Перс булуңун жээктей Тимаха жана Эль-Хаса ойдуңдары жайгашкан. Перс булуңунун жээгине жакын нефтинин ири кени (Перс булуңу нефть-газ бассейны) бар. Климаты тропиктик, кургак, түндүгүндө субтропиктик. Январдын орт. темп-расы 7°Сден 24°Сге чейин, июлдуку бардык жеринде 30°С (55°Сге чейинки темп-pa катталган). Жылдык жаан-чачыны түздүктөрдө 50–100 100 мм, тоолордун айрым жерлеринде 500 ммден ашык. Такай аккан дарыя дээрлик жокко эсе; кургак дарыя нугу (вади) мүнөздүү. Кумдуу жана таштуу чөлдөр (Чоң жана Кичи Нефуд, Дехна, Руб-эль-Хали ж. б.), кээ бир жеринде жарым чөл басымдуу. Тоолордун айрым жерлеринде саванна жана сейрек токой өсөт. Оазистер сейрек учурайт.йт.