Difference between revisions of "АНИЛИН"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
1 -сап: 1 -сап:
'''АНИЛИН,'''  аминбензол, фенилами С<sub>6</sub>Н<sub>5</sub> – NH<sub>2 </sub>– эң жөнөкөй ароматтык амин.  1826-ж. индигону кургак бууландыруудан алынган. 1842-ж. орус окумуштуусу Н. Н. Зинин нитробензолду күкүрттүү аммоний <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> калыбына келтирүүдөн синтездеген. Азыр А. нитробензолду катализатордун катышуусунда 200-300°Сде калыбына келтирүүдөн алынат:  
'''АНИЛИН,'''  аминбензол, фенилами С<sub>6</sub>Н<sub>5</sub> – NH<sub>2 </sub>– эң жөнөкөй ароматтык амин.  1826-ж. индигону кургак бууландыруудан алынган. 1842-ж. орус окумуштуусу Н. Н. Зинин нитробензолду күкүрттүү аммоний <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> калыбына келтирүүдөн синтездеген. Азыр анилин нитробензолду катализатордун катышуусунда 200-300°Сде калыбына келтирүүдөн алынат:  


<chem>C_6H_5 - NH_2 {{NiSAl_2O_3} \over {200-300}}C_6H_5 - NH_2  {+ 2H_2O}</chem>,
<chem>C_6H_5 - NH_2 {{NiSAl_2O_3} \over {200-300}}C_6H_5 - NH_2  {+ 2H_2O}</chem>,


А. түссүз, жарык  <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> абанын таасиринен түсүн өзгөртүүчү, өзгөчө  жыттуу суюктук; эрүү t 16°С, кайноо t 184,4°С, сууда, спиртте, эфирде, бензолдо, хлороформдо  жакшы эрийт. Ал минералдык кислтаталар <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> туздарды, орг.аникалык кислоталар <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> анилиддерди пайда кылат. А. негиздик касиетке ээ, бирок анын негиздик касиети майлар катарындагы аминдерге караганда начарыраак. Туздарынын ичинен  C<sub>6</sub>H<SUB>S</SUB>NH<sub>3</sub>C1 чоң мааниге ээ, ал текстиль өнөр жайында кездеме боёдо пайдаланылат. А.  вулканизацияны тездетүүчү зат катары, фармацевт ж. б. өнөр жайында кеңири колдонулат. Анын буусу уулуу болгондуктан, адамдын борбордук  нерв системасына таасир этет.                                                                                                                  <br> ''Ж. Медетбекова.''
Анилин түссүз, жарык  <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> абанын таасиринен түсүн өзгөртүүчү, өзгөчө  жыттуу суюктук; эрүү t 16°С, кайноо t 184,4°С, сууда, спиртте, эфирде, бензолдо, хлороформдо  жакшы эрийт. Ал минералдык кислтаталар <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> туздарды, органикалык кислоталар <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> анилиддерди пайда кылат. Анилин негиздик касиетке ээ, бирок анын негиздик касиети майлар катарындагы аминдерге караганда начарыраак. Туздарынын ичинен  C<sub>6</sub>H<SUB>S</SUB>NH<sub>3</sub>C1 чоң мааниге ээ, ал текстиль өнөр жайында кездеме боёдо пайдаланылат. Анилин вулканизацияны тездетүүчү зат катары, фармацевт ж. б. өнөр жайында кеңири колдонулат. Анын буусу уулуу болгондуктан, адамдын борбордук  нерв системасына таасир этет.                                                                                                                  <br> ''Ж. Медетбекова.''

11:21, 7 Декабрь (Бештин айы) 2023 -деги абалы

АНИЛИН, аминбензол, фенилами С6Н5 – NH2 – эң жөнөкөй ароматтык амин. 1826-ж. индигону кургак бууландыруудан алынган. 1842-ж. орус окумуштуусу Н. Н. Зинин нитробензолду күкүрттүү аммоний менен калыбына келтирүүдөн синтездеген. Азыр анилин нитробензолду катализатордун катышуусунда 200-300°Сде калыбына келтирүүдөн алынат:

,

Анилин түссүз, жарык жана абанын таасиринен түсүн өзгөртүүчү, өзгөчө жыттуу суюктук; эрүү t 16°С, кайноо t 184,4°С, сууда, спиртте, эфирде, бензолдо, хлороформдо жакшы эрийт. Ал минералдык кислтаталар менен туздарды, органикалык кислоталар менен анилиддерди пайда кылат. Анилин негиздик касиетке ээ, бирок анын негиздик касиети майлар катарындагы аминдерге караганда начарыраак. Туздарынын ичинен C6HSNH3C1 чоң мааниге ээ, ал текстиль өнөр жайында кездеме боёдо пайдаланылат. Анилин вулканизацияны тездетүүчү зат катары, фармацевт ж. б. өнөр жайында кеңири колдонулат. Анын буусу уулуу болгондуктан, адамдын борбордук нерв системасына таасир этет.
Ж. Медетбекова.