Difference between revisions of "АТОМ СПЕКТРЛЕРИ"
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АТОМ СПЕКТРЛЕРИ''' - эркин абалындагы же начар байланышкан атомдордун электр-магнит нурун бөлүп чыгаруудан же жутуудан алынуучу оптикалык спектрлер. Алар тыгыз эмес бууларда ж-а газдарда болот. А. с. нурлануу жыштыгы ''n'' м-н мүнөздөлүп, ар бир сызыгы атом энергиясынын ''e<sub>i</sub>'' ж-а ''e<sub>k</sub>'' энергия деӊгээлинин ортосундагы өтүшүнө туура келет: e<sub>''i''</sub> ‒e<sub>''k=''</sub>''h''n, мында, ''h ‒'' Планк турактуулугу. А. с. ачык көрүнгөн жекече касиетке ээ. Алардын көрүнүшү берилген элементтин атомунун түзүлүшү м-н гана аныкталбастан, сырткы факторлору ‒ темп-ра, басым, электр ж-а магнит талаасы ж. б. м-н да аныкталат. Ал көзгө көрүнгөн, ультракызгылт-көк ж-а инфракызылга жакын спектр аймактарында байкалат. Аны бөлүп чыгаруу түрдүү жолдор аркылуу, б. а. атомду дүүлүктүрүүдө, ал эми жутулуу туташ спектрдин нурлануусу атм. газ же буу аркылуу өткөндө алынат. А. с-нин жекече заттын сапаттык курамын аныктоо үчүн, ал эми нурландырылуучу атомдун топтолушунун, сызыктардын интенсивдүүлүгүнө көз карандылыгы заттын сандык курамын аныктоо үчүн пайдаланылат. Аны изилдөө атомдун түзүлүшү ж-дөгү илимдин өнүгүшү үчүн өтө маанилүү.<br> | |||
09:02, 24 -ноябрь (Жетинин айы) 2022 -деги абалы
АТОМ СПЕКТРЛЕРИ - эркин абалындагы же начар байланышкан атомдордун электр-магнит нурун бөлүп чыгаруудан же жутуудан алынуучу оптикалык спектрлер. Алар тыгыз эмес бууларда ж-а газдарда болот. А. с. нурлануу жыштыгы n м-н мүнөздөлүп, ар бир сызыгы атом энергиясынын ei ж-а ek энергия деӊгээлинин ортосундагы өтүшүнө туура келет: ei ‒ek=hn, мында, h ‒ Планк турактуулугу. А. с. ачык көрүнгөн жекече касиетке ээ. Алардын көрүнүшү берилген элементтин атомунун түзүлүшү м-н гана аныкталбастан, сырткы факторлору ‒ темп-ра, басым, электр ж-а магнит талаасы ж. б. м-н да аныкталат. Ал көзгө көрүнгөн, ультракызгылт-көк ж-а инфракызылга жакын спектр аймактарында байкалат. Аны бөлүп чыгаруу түрдүү жолдор аркылуу, б. а. атомду дүүлүктүрүүдө, ал эми жутулуу туташ спектрдин нурлануусу атм. газ же буу аркылуу өткөндө алынат. А. с-нин жекече заттын сапаттык курамын аныктоо үчүн, ал эми нурландырылуучу атомдун топтолушунун, сызыктардын интенсивдүүлүгүнө көз карандылыгы заттын сандык курамын аныктоо үчүн пайдаланылат. Аны изилдөө атомдун түзүлүшү ж-дөгү илимдин өнүгүшү үчүн өтө маанилүү.