Difference between revisions of "АХМАД-ШАХ ДУРРАНИ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: категория кошуу)
 
(3 intermediate revisions by 2 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
  (1722, Мултан, Панджаб провинциясы ‒ 16/23. 10. 1772, Тоба-Маруф, Афганистан) ‒ көз каранды эмес афган мамлекети ‒ Дуррани державасынын (1747‒1818) негиздөөчүсү. 1747-жылдан ал мамлекет башына келген соӊ, Дуррани («берметтин бермети») наамын алган ж-а ал чыккан абдали уруусу дурранилер уруусу деп атала баштаган. Иран шахы ''Надир-шах'' Афшардын жортуулдарына катышып, өзүн таланттуу аскер башчы катары көрсөткөн. Надир-шах дүйнөдөн кайткандан кийин (1747), Иран армиясынын курамындагы афган отряддары м-н Афганистанга кайтып келип, бардык афган урууларын өзүнүн бийлиги астында бириктирген. Индияга, Иранга, Түш. Түркстанга жортуулдарды уюштурган. 1748‒57-ж. Пенжаб, Кашмир, Сирхинд, Синд, Хорасан, Балх, Белужистанды басып алган. 1761-ж. Патипаттын жанындагы салгылашуу да маратхылардын аскерлерин талкалагандан кийин, Дурранилер державасы ири империяга айланган. Афганистандын шаарлары өсүп, мад-ты гүлдөп, экон. жогорулаган.<br>
'''АХМАД-ШАХ ДУРРАНИ''' (1722, Мултан, Панджаб провинциясы ‒ 16/23. 10. 1772, Тоба-Маруф, Афганистан) ‒ көз каранды эмес афган мамлекети ‒ Дуррани державасынын (1747‒1818) негиздөөчүсү. 1747-жылдан ал мамлекет башына келген соӊ, Дуррани («берметтин бермети») наамын алган <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> ал чыккан абдали уруусу дурранилер уруусу деп атала баштаган. Иран шахы ''Надир-шах'' Афшардын жортуулдарына катышып, өзүн таланттуу аскер башчы катары көрсөткөн. Надир-шах дүйнөдөн кайткандан кийин (1747), Иран армиясынын курамындагы афган отряддары <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> Афганистанга кайтып келип, бардык афган урууларын өзүнүн бийлиги астында бириктирген. Индияга, Иранга, Түштүк Түркстанга жортуулдарды уюштурган. 1748‒57-жылдары Пенжаб, Кашмир, Сирхинд, Синд, Хорасан, Балх, Белужистанды басып алган. 1761-жылы Патипаттын жанындагы салгылашууда маратхылардын аскерлерин талкалагандан кийин, Дурранилер державасы ири империяга айланган. Афганистандын шаарлары өсүп, маданияты гүлдөп, экономикасы жогорулаган.<br>
[[Категория:1-Том]]

10:55, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АХМАД-ШАХ ДУРРАНИ (1722, Мултан, Панджаб провинциясы ‒ 16/23. 10. 1772, Тоба-Маруф, Афганистан) ‒ көз каранды эмес афган мамлекети ‒ Дуррани державасынын (1747‒1818) негиздөөчүсү. 1747-жылдан ал мамлекет башына келген соӊ, Дуррани («берметтин бермети») наамын алган жана ал чыккан абдали уруусу дурранилер уруусу деп атала баштаган. Иран шахы Надир-шах Афшардын жортуулдарына катышып, өзүн таланттуу аскер башчы катары көрсөткөн. Надир-шах дүйнөдөн кайткандан кийин (1747), Иран армиясынын курамындагы афган отряддары менен Афганистанга кайтып келип, бардык афган урууларын өзүнүн бийлиги астында бириктирген. Индияга, Иранга, Түштүк Түркстанга жортуулдарды уюштурган. 1748‒57-жылдары Пенжаб, Кашмир, Сирхинд, Синд, Хорасан, Балх, Белужистанды басып алган. 1761-жылы Патипаттын жанындагы салгылашууда маратхылардын аскерлерин талкалагандан кийин, Дурранилер державасы ири империяга айланган. Афганистандын шаарлары өсүп, маданияты гүлдөп, экономикасы жогорулаган.