Difference between revisions of "«АЙЧҮРӨК» операсы"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
 
(3 intermediate revisions by 3 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
<big>'''«АЙЧҮРӨК»'''</big> <big>–</big> <big>алгач</big><big>к</big><big>ы к</big><big>ыргыз улуттук опе&#0173;расы. Операнын музыкасын В. Власов, А. Мал&#0173;дыбаев, В. Фере, либреттосун Ж. Турусбеков, Ж. Бөкөнбаев, К. Маликов жазган. Лирикалык&#0173; эпикалык бул опера 1939-ж. кыргыз музыкалык театрында коюлган.</big> <big>Башкы ролдорду алгач аткаргандар: С. Кийизбаева (Ай&#0173;чүрөк), Ж. Сады&#0173;ков (Семетей), А. Малдыбаев (Күл&#0173;чоро), М. Махму&#0173;това (Чачыкей), А. Куттубаева</big>[[File:«АЙЧҮРӨК»17.png | thumb|«Айчүрөк» операсы. Айчүрөк – СССР эл артисти С. Кийиз&#0173;баева.]]
<big>'''«АЙЧҮРӨК»'''</big> <big>–</big> <big>алгач</big><big>к</big><big>ы к</big><big>ыргыз улуттук опе­расы. Операнын музыкасын В. Власов, А. Мал­дыбаев, В. Фере, либреттосун Ж. Турусбеков, Ж. Бөкөнбаев, К. Маликов жазган. Лирикалык­ эпикалык бул опера 1939-жылы кыргыз музыкалык театрында коюлган.</big> <big>Башкы ролдорду алгач аткаргандар: С. Кийизбаева (Ай­чүрөк), Ж. Сады­ков (Семетей), А. Малдыбаев (Күл­чоро), М. Махму­това (Чачыкей), А. Куттубаева</big>[[File:«АЙЧҮРӨК»17.png | thumb|«Айчүрөк» операсы. Айчүрөк – СССР эл артисти С. Кийиз&#0173;баева.|left]]
<big>(Калыйман), А. Боталиев (Чынкожо), К. Эшим&#0173;беков (Толтой). Режиссёрлору – А. Куттубаев, В. Васильев, хормейстери – П. Меркулов, ба&#0173;летмейстер – Н. Холфин, сүрөтчүсү – Я. Штоф&#0173;фер, дирижёру – В. Целиковский. Операнын сюжети бири-бирине карама&#8209;каршы турган эки күчтүн күрөшүнө негизделген. Операнын музыкалык драматургиясын түзүүдө композиторлор кыргыз эпосторун аткаруудагы салттык обондордун, элдик ырлар <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> күүлөрдүн <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> жалпы эле кыргыз элдик музыкасына таандык өнүгүү ык&#0173;маларынын элементтерин композитордук жо</big><big>горку чеберчиликте өнүктүрүүгө жетишкен. Эл&#0173;дик музыка <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> өнүккөн орус музыкасынын үлгүлөрүнө салып айкалыштырып, элдик обон-күүлөргө жаңы мазмун, жаңы форма берип, аны чыгармачылык <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> өркүндөтүшкөн. Улуттук обон&#0173;го ширелген операнын ар бир фрагментинен чыныгы профессионалдык чеберчилик туюлат. «Айчүрөк» операсы – кыргыз маданиятынын өсүү тары&#0173;хында зор мааниси бар этаптык чыгарма. Эл&#0173;дик эпикалык речитациядан улуттук опералык речитация, элдик обондордон татаал ''ариялар'' жаралган. Операда элдик музыканын үлгүлө&#0173;рүн кеңири пайдалануу <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> профессионалдык жанрды түзүү, калыптандыруу, өркүндөтүү кыр&#0173;гыз музыкасынын андан ары өнүгүшүнө шарт түзгөн.</big>
<big>(Калыйман), А. Боталиев (Чынкожо), К. Эшим­беков (Толтой). Режиссёрлору – А. Куттубаев, В. Васильев, хормейстери – П. Меркулов, ба­летмейстер – Н. Холфин, сүрөтчүсү – Я. Штоф­фер, дирижёру – В. Целиковский. Операнын сюжети бири-бирине карама‑каршы турган эки күчтүн күрөшүнө негизделген. Операнын музыкалык драматургиясын түзүүдө композиторлор кыргыз эпосторун аткаруудагы салттык обондордун, элдик ырлар <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> күүлөрдүн <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> жалпы эле кыргыз элдик музыкасына таандык өнүгүү ык­маларынын элементтерин композитордук жо</big><big>горку чеберчиликте өнүктүрүүгө жетишкен. Эл­дик музыка <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> өнүккөн орус музыкасынын үлгүлөрүнө салып айкалыштырып, элдик обон-күүлөргө жаңы мазмун, жаңы форма берип, аны чыгармачылык <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> өркүндөтүшкөн. Улуттук обон­го ширелген операнын ар бир фрагментинен чыныгы профессионалдык чеберчилик туюлат. «Айчүрөк» операсы – кыргыз маданиятынын өсүү тары­хында зор мааниси бар этаптык чыгарма. Эл­дик эпикалык речитациядан улуттук опералык речитация, элдик обондордон татаал ''ариялар'' жаралган. Операда элдик музыканын үлгүлө­рүн кеңири пайдалануу <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> профессионалдык жанрды түзүү, калыптандыруу, өркүндөтүү кыр­гыз музыкасынын андан ары өнүгүшүнө шарт түзгөн.</big>
[[Файл:Айчүрөк.jpg|thumb|581x581px]]
<big>Ад.: Львов Н., Киргизский театр. Очерки истории. М., 1953.</big>
<big>Ад.: Львов Н., Киргизский театр. Очерки истории. М., 1953.</big>
 
[[Файл:Опера.jpg|center|thumb|437x437px|Опера жана балет театрындагы <big>«Айчүрөк» операсы</big>]]
 
<big><br></big>
<big><br></big>
[[Категория:1-Том]]

13:53, 17 -октябрь (Тогуздун айы) 2024 -га соңку версиясы

«АЙЧҮРӨК» алгачкы кыргыз улуттук опе­расы. Операнын музыкасын В. Власов, А. Мал­дыбаев, В. Фере, либреттосун Ж. Турусбеков, Ж. Бөкөнбаев, К. Маликов жазган. Лирикалык­ эпикалык бул опера 1939-жылы кыргыз музыкалык театрында коюлган. Башкы ролдорду алгач аткаргандар: С. Кийизбаева (Ай­чүрөк), Ж. Сады­ков (Семетей), А. Малдыбаев (Күл­чоро), М. Махму­това (Чачыкей), А. Куттубаева

«Айчүрөк» операсы. Айчүрөк – СССР эл артисти С. Кийиз­баева.

(Калыйман), А. Боталиев (Чынкожо), К. Эшим­беков (Толтой). Режиссёрлору – А. Куттубаев, В. Васильев, хормейстери – П. Меркулов, ба­летмейстер – Н. Холфин, сүрөтчүсү – Я. Штоф­фер, дирижёру – В. Целиковский. Операнын сюжети бири-бирине карама‑каршы турган эки күчтүн күрөшүнө негизделген. Операнын музыкалык драматургиясын түзүүдө композиторлор кыргыз эпосторун аткаруудагы салттык обондордун, элдик ырлар менен күүлөрдүн жана жалпы эле кыргыз элдик музыкасына таандык өнүгүү ык­маларынын элементтерин композитордук жогорку чеберчиликте өнүктүрүүгө жетишкен. Эл­дик музыка менен өнүккөн орус музыкасынын үлгүлөрүнө салып айкалыштырып, элдик обон-күүлөргө жаңы мазмун, жаңы форма берип, аны чыгармачылык менен өркүндөтүшкөн. Улуттук обон­го ширелген операнын ар бир фрагментинен чыныгы профессионалдык чеберчилик туюлат. «Айчүрөк» операсы – кыргыз маданиятынын өсүү тары­хында зор мааниси бар этаптык чыгарма. Эл­дик эпикалык речитациядан улуттук опералык речитация, элдик обондордон татаал ариялар жаралган. Операда элдик музыканын үлгүлө­рүн кеңири пайдалануу менен профессионалдык жанрды түзүү, калыптандыруу, өркүндөтүү кыр­гыз музыкасынын андан ары өнүгүшүнө шарт түзгөн.

Айчүрөк.jpg

Ад.: Львов Н., Киргизский театр. Очерки истории. М., 1953.

Опера жана балет театрындагы «Айчүрөк» операсы