Difference between revisions of "АВТОНОМИЯ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
v1e2_72-116>Kadyrm
 
м (→‎top: категория кошуу)
 
(10 intermediate revisions by 5 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
  (гр. аutonomia ‒ өзүн-өзү башкаруу, autos ‒ өзү ж-а nomos ‒ мыйзам) ‒ жалпыланган маанисинде кандайдыр бир маселени өз алдынча чечүү укугу; саясатта ‒ конституция да бекитилген, ''мамлекеттин'' кайсы бир бөлүгүнүн өз алдынча башкаруу укугу. Эки формасы белгилүү ‒ саясий ж-а адм. А. Саясий А. ‒ укугунун көптүгү, өзгөчө Конституция, ''мамлекеттик бийликтин'' жогорку уюмдарынын болушу м-н мүнөздөлөт. Адм. А. ‒ башкаруу сферасын гана камтыйт, анын укуктарын мамлекетинин борб. уюмдары аныктайт. Конституциялык укукта мамл., обл., улуттук-ай мактык А-га байланыштуу «саясий» ж-а «администрациялык» А. түшүнүктөрү таркалган. Эгерде А-лык бөлүк А-лык респ. формасында түзүлсө, башкаруунун бул формасын «саясий» А. деп аташат, аны м-н мамлекетке мүнөздүү болгон жогорку ранг ж-а укуктары баса белгиленет. Эгерде А-лык бөлүк А-лык облус, округ формасында түзүлсө, ал мамлекет эмес, мамл. түзүлүш болуп эсептелет. Анын статусу автоном дук респ-нын статусуна караганда төмөн ж-а адм.-аймактык бөлүктүн статусуна жакын. Ошондуктан, мындай А. көбүнчө «администра циялык» деп эсептелет. А. дүйнөнүн көп өлкөлөрүндө бар. Алсак РФдин субъектилери: Калмык Республикасы ж. б.; АКШдагы штаттар; Германиядагы Баварияга окшогон жерлер ж. б.
'''АВТОНОМИЯ''' (гр. аutonomia ‒ өзүн-өзү башкаруу, autos ‒ өзү <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> nomos ‒ мыйзам) ‒ жалпыланган маанисинде кандайдыр бир маселени өз алдынча чечүү укугу; саясатта ‒ конституцияда бекитилген, ''мамлекеттин'' кайсы бир бөлүгүнүн өз алдынча башкаруу укугу. Эки формасы белгилүү ‒ саясий <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> административдик  автономия. Саясий автономия ‒ укугунун көптүгү, өзгөчө Конституция, ''мамлекеттик бийликтин'' жогорку уюмдарынын болушу <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> мүнөздөлөт. Административдик  автономия ‒ башкаруу сферасын гана камтыйт, анын укуктарын мамлекетинин борбордук  уюмдары аныктайт. Конституциялык укукта мамлекеттик, облустук, улуттук-аймактык автономияга байланыштуу «саясий» <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> «администрациялык» автономия  түшүнүктөрү таркалган. Эгерде автономиялык бөлүк автономиялык республика  формасында түзүлсө, башкаруунун бул формасын «саясий» автономия  деп аташат, аны <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> мамлекетке мүнөздүү болгон жогорку ранг <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> укуктары баса белгиленет. Эгерде автономиялык бөлүк автономиялык облус, округ формасында түзүлсө, ал мамлекет эмес, мамлекеттик түзүлүш болуп эсептелет. Анын статусу автономдук республиканын статусуна караганда төмөн <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> административдик-аймактык бөлүктүн статусуна жакын. Ошондуктан, мындай автономия көбүнчө «администрациялык» деп эсептелет. Автономия дүйнөнүн көп өлкөлөрүндө бар. Алсак РФ субъектилери: Калмык Республикасы ж. б.; АКШдагы штаттар; Германиядагы Баварияга окшогон жерлер ж. б.
''Бекбосун кызы Айдай.''
 
''Бекбосун кызы Айдай''
[[Категория:1-Том]]

08:17, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АВТОНОМИЯ (гр. аutonomia ‒ өзүн-өзү башкаруу, autos ‒ өзү жана nomos ‒ мыйзам) ‒ жалпыланган маанисинде кандайдыр бир маселени өз алдынча чечүү укугу; саясатта ‒ конституцияда бекитилген, мамлекеттин кайсы бир бөлүгүнүн өз алдынча башкаруу укугу. Эки формасы белгилүү ‒ саясий жана административдик автономия. Саясий автономия ‒ укугунун көптүгү, өзгөчө Конституция, мамлекеттик бийликтин жогорку уюмдарынын болушу менен мүнөздөлөт. Административдик автономия ‒ башкаруу сферасын гана камтыйт, анын укуктарын мамлекетинин борбордук уюмдары аныктайт. Конституциялык укукта мамлекеттик, облустук, улуттук-аймактык автономияга байланыштуу «саясий» жана «администрациялык» автономия түшүнүктөрү таркалган. Эгерде автономиялык бөлүк автономиялык республика формасында түзүлсө, башкаруунун бул формасын «саясий» автономия деп аташат, аны менен мамлекетке мүнөздүү болгон жогорку ранг жана укуктары баса белгиленет. Эгерде автономиялык бөлүк автономиялык облус, округ формасында түзүлсө, ал мамлекет эмес, мамлекеттик түзүлүш болуп эсептелет. Анын статусу автономдук республиканын статусуна караганда төмөн жана административдик-аймактык бөлүктүн статусуна жакын. Ошондуктан, мындай автономия көбүнчө «администрациялык» деп эсептелет. Автономия дүйнөнүн көп өлкөлөрүндө бар. Алсак РФ субъектилери: Калмык Республикасы ж. б.; АКШдагы штаттар; Германиядагы Баварияга окшогон жерлер ж. б.

Бекбосун кызы Айдай