Difference between revisions of "АТОМ МАССАСЫ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
556-684>KadyrM
1 -сап: 1 -сап:
   , а т о м д у к с а л м а к ‒ хим. элементтердин ат. салмагынын бирдиги аркылуу туюнтулган салыштырмалуу мааниси. Бул түшүнүктү Дж. Дальтон киргизген (1803). 1869-ж. Д. И. ''Менделеев'' элементтердин касиеттеринин А. м-га болгон көз карандылыгы ж-дөгү мезгилдик законун ачып, анын негизин де бир топ элементтин А. м-н тактап ж-а ал кезде ачыла элек элементтердин салмагын алдын ала айткан. Табиятта бир изотоптон турган элементтердин А. м. анын изотобунун массасына туура келет. Ал эми бир нече изотопто ру бар элементтердики, ошол изотоптордун массасынын орточо мааниси м-н эсептелет. Көпчүлүк элементтердин изотоптук курамына жараша салмагы да туруктуу болот. Ал хим. элементтин эӊ негизги мүнөздөмөсүнүн бири. Анын бирдиги катары 1961-ж-га чейин жаратылыштагы кычкылтек атомунун орт. массасы нын <sup>1</sup>/<sub>16</sub> бөлүгү, ал эми 1961-жылдан көмүртек <sup>12</sup>С изотобунун массасынын <sup>1</sup>/<sub>12</sub> бөлүгү алынган. Ал хим. формулалар ж-а теӊдемелер аркылуу эсептөөлөрдү жүргүзүүдө ж-а бирикмелердин мол. салмагын табууда колдонулат.
   , а т о м д у к с а л м а к ‒ хим. элементтердин ат. с-гынын бирдиги аркылуу туюнтулган салыштырмалуу мааниси. Бул түшүнүктү Дж. Дальтон киргизген (1803). 1869-ж. Д. И. ''Менделеев'' элементтердин касиеттеринин А. м-га болгон көз карандылыгы ж-дөгү мезгилдик законун ачып, анын негизинде бир топ элементтин А. м-н тактап ж-а ал кезде ачыла элек элементтердин салмагын алдын ала айткан. Табиятта бир изотоптон турган элементтердин А. м. анын изотобунун массасына туура келет. Ал эми бир нече изотоптору бар элементтердики, ошол изотоптордун массасынын орточо мааниси м-н эсептелет. Көпчүлүк элементтердин изотоптук курамына жараша салмагы да туруктуу болот. Ал хим. элементтин эӊ негизги мүнөздөмөсүнүн бири. Анын бирдиги катары 1961-ж-га чейин жаратылыштагы кычкылтек атомунун орт. массасынын <sup>1</sup>/<sub>16</sub> бөлүгү, ал эми 1961-жылдан көмүртек <sup>12</sup>С изотобунун массасынын <sup>1</sup>/<sub>12</sub> бөлүгү алынган. Ал хим. формулалар ж-а теӊдемелер аркылуу эсептөөлөрдү жүргүзүүдө ж-а бирикмелердин мол. салмагын табууда колдонулат.
 

10:22, 8 Апрель (Чын куран) 2022 -деги абалы

 , а т о м д у к с а л м а к ‒ хим. элементтердин ат. с-гынын бирдиги аркылуу туюнтулган салыштырмалуу мааниси. Бул түшүнүктү Дж. Дальтон киргизген (1803). 1869-ж. Д. И. Менделеев элементтердин касиеттеринин А. м-га болгон көз карандылыгы ж-дөгү мезгилдик законун ачып, анын негизинде бир топ элементтин А. м-н тактап ж-а ал кезде ачыла элек элементтердин салмагын алдын ала айткан. Табиятта бир изотоптон турган элементтердин А. м. анын изотобунун массасына туура келет. Ал эми бир нече изотоптору бар элементтердики, ошол изотоптордун массасынын орточо мааниси м-н эсептелет. Көпчүлүк элементтердин изотоптук курамына жараша салмагы да туруктуу болот. Ал хим. элементтин эӊ негизги мүнөздөмөсүнүн бири. Анын бирдиги катары 1961-ж-га чейин жаратылыштагы кычкылтек атомунун орт. массасынын 1/16 бөлүгү, ал эми 1961-жылдан көмүртек 12С изотобунун массасынын 1/12 бөлүгү алынган. Ал хим. формулалар ж-а теӊдемелер аркылуу эсептөөлөрдү жүргүзүүдө ж-а бирикмелердин мол. салмагын табууда колдонулат.