Difference between revisions of "АЛЛЕГОРИЯ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (1 revision imported)
м (→‎top: категория кошуу)
 
(5 intermediate revisions by 4 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
  (гр. allegoria ‒ каймана айтуу) ‒ 1) к ө р к ө м с ү р ө т и с к у с с т в о с у н д а ‒ кээ бир абстракттуу түшүнүктөрдү адамдын ассоциациясына жакын конкреттүү образдар, жандыктар же предметтер м-н жандуу элестетип сүрөттөө (мис., адилеттүүлүктү, акыйкаттыкты колунда таразасы бар аялдын элеси м-н берүү). А-лык сүрөттөө адатта аларды чечмелеп берүүчү ''атрибуттар'' дан турат. А. айрыкча өткөн заманда (мис., готика ж-а итал. ''Кайра жаралуу'' мезгилинде) кеӊири колдонулган. Ал эми сөз пайдалануу практикасында А. м-н ''символ'' көп учурда жакындашып кетет. Кыргыздын элдик оозеки чыгармаларында А. символдон айырмаланып, конкреттүү бир гана мааниге ээ. Амалкөйлүк ‒ түлкүнүн, ачкөздүк ‒ карышкырдын, жоош, момундук ‒ койдун, кыз ‒ гүлдүн элестери аркылуу берилет. Жазуучу лар кээде чыгармаларындагы каармандардын аттарын да А. маанисинде колдонушу мүмкүн; 2) а д а б и я т т а ‒ абстракттуу идеянын (түшүнүктүн) ''образ'' аркылуу берилиши; ад-т м-н иск-во чыгармаларында көрүнүштөрдү каймана сүрөттөө, образдарды өтмө мааниде берүү. Аллегориялык сүрөттөө оозеки чыг-та кеӊири пайдаланылган. ''Тоголок Молдо'' «Иттин доолдай тиктирем дегени» тамсилинде жалкоо адамды иттин аллегориялык образы м-н каймана мааниде көрсөтөт.<br>
'''АЛЛЕГОРИЯ''' (гр. allegoria ‒ каймана айтуу) ‒ 1) к ө р к ө м   с ү р ө т   и с к у с с т в о с у н д а ‒ кээ бир абстракттуу түшүнүктөрдү адамдын ассоциациясына жакын конкреттүү образдар, жандыктар же предметтер <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> жандуу элестетип сүрөттөө (мисалы, адилеттүүлүктү, акыйкаттыкты колунда таразасы бар аялдын элеси <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> берүү). Аллегориялык сүрөттөө адатта аларды чечмелеп берүүчү ''атрибуттардан'' турат. Аллегория айрыкча өткөн заманда (мисалы, готика <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> италиялык  ''Кайра жаралуу'' мезгилинде) кеӊири колдонулган. Ал эми сөз пайдалануу практикасында аллегория <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> ''символ'' көп учурда жакындашып кетет. Кыргыздын элдик оозеки чыгармаларында аллегория символдон айырмаланып, конкреттүү бир гана мааниге ээ. Амалкөйлүк ‒ түлкүнүн, ачкөздүк ‒ карышкырдын, жоош, момундук ‒ койдун, кыз ‒ гүлдүн элестери аркылуу берилет. Жазуучулар кээде чыгармаларындагы каармандардын аттарын да аллегория маанисинде колдонушу мүмкүн; 2) а д а б и я т т а ‒ абстракттуу идеянын (түшүнүктүн) ''образ'' аркылуу берилиши; адабият <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> искусство чыгармаларында көрүнүштөрдү каймана сүрөттөө, образдарды өтмө мааниде берүү. Аллегориялык сүрөттөө оозеки чыгармачылыкта кеӊири пайдаланылган. ''Тоголок Молдо'' «Иттин доолдай тиктирем дегени» тамсилинде жалкоо адамды иттин аллегориялык образы менен каймана мааниде көрсөтөт.<br>
 
[[Категория:1-Том]]

09:20, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АЛЛЕГОРИЯ (гр. allegoria ‒ каймана айтуу) ‒ 1) к ө р к ө м с ү р ө т и с к у с с т в о с у н д а ‒ кээ бир абстракттуу түшүнүктөрдү адамдын ассоциациясына жакын конкреттүү образдар, жандыктар же предметтер менен жандуу элестетип сүрөттөө (мисалы, адилеттүүлүктү, акыйкаттыкты колунда таразасы бар аялдын элеси менен берүү). Аллегориялык сүрөттөө адатта аларды чечмелеп берүүчү атрибуттардан турат. Аллегория айрыкча өткөн заманда (мисалы, готика жана италиялык Кайра жаралуу мезгилинде) кеӊири колдонулган. Ал эми сөз пайдалануу практикасында аллегория менен символ көп учурда жакындашып кетет. Кыргыздын элдик оозеки чыгармаларында аллегория символдон айырмаланып, конкреттүү бир гана мааниге ээ. Амалкөйлүк ‒ түлкүнүн, ачкөздүк ‒ карышкырдын, жоош, момундук ‒ койдун, кыз ‒ гүлдүн элестери аркылуу берилет. Жазуучулар кээде чыгармаларындагы каармандардын аттарын да аллегория маанисинде колдонушу мүмкүн; 2) а д а б и я т т а ‒ абстракттуу идеянын (түшүнүктүн) образ аркылуу берилиши; адабият менен искусство чыгармаларында көрүнүштөрдү каймана сүрөттөө, образдарды өтмө мааниде берүү. Аллегориялык сүрөттөө оозеки чыгармачылыкта кеӊири пайдаланылган. Тоголок Молдо «Иттин доолдай тиктирем дегени» тамсилинде жалкоо адамды иттин аллегориялык образы менен каймана мааниде көрсөтөт.