Difference between revisions of "АКСИОМА"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (1 revision imported)
м (→‎top: категория кошуу)
 
(5 intermediate revisions by 4 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
(гр. аxioma ‒ ылайык табылган, кабыл алынган негиз) ‒ кээ бир матем. теорияларды түзүүдө далилдөөсүз кабыл алынган матем. чындык. Кайсы бир А-лык теорияны түзүүдө адегенде негизги түшүнүктөр деп аталган аныкталбай турган негизги объектилер ж-а алардын арасындагы негизги катыштар тандалат. Андан кийин негизги түшүнүктөрдүн ар түрдүү касиеттерин көрсөтүүчү сүйлөмдөр алынат. А. көп кылымдык тажрыйбадан, практикадан, эксперименттен ж-а илимдин өсүшүнөн келип чыгып, далилдөөнү талап кылбаган чындык катары каралат. Байыркы Грекияда А. терминин Аристотель биринчи пайдаланган, кийин ал термин Евклид ж-а анын ишин улантуучулар аркылуу геометрияга кирген. О. кылымда А. аристотелдик философиядан илимдин башка тармактарына өтүп, андан ары алар аркылуу турмуштук чындык катары кабыл алынган. Матем. логиканын өнүгүшү А. түшүнүгүнүн өсүшүнө түрткү болгон. А. постулат деп да аталат. <br>
'''АКСИОМА''' (гр. аxioma ‒ ылайык табылган, кабыл алынган негиз) ‒ кээ бир математикалык теорияларды түзүүдө далилдөөсүз кабыл алынган математикалык  чындык. Кайсы бир аксиомалык теорияны түзүүдө адегенде негизги түшүнүктөр деп аталган аныкталбай турган негизги объектилер <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> алардын арасындагы негизги катыштар тандалат. Андан кийин негизги түшүнүктөрдүн ар түрдүү касиеттерин көрсөтүүчү сүйлөмдөр алынат. Аксиома көп кылымдык тажрыйбадан, практикадан, эксперименттен <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> илимдин өсүшүнөн келип чыгып, далилдөөнү талап кылбаган чындык катары каралат. Байыркы Грекияда аксиома  терминин Аристотель биринчи пайдаланган, кийин ал термин Евклид <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> анын ишин улантуучулар аркылуу геометрияга кирген. Орто  кылымда аксиома  аристотелдик философиядан илимдин башка тармактарына өтүп, андан ары алар аркылуу турмуштук чындык катары кабыл алынган. Математикалык логиканын өнүгүшү аксиома түшүнүгүнүн өсүшүнө түрткү болгон. Аксиома постулат деп да аталат. <br>
 
[[Категория:1-Том]]

09:04, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АКСИОМА (гр. аxioma ‒ ылайык табылган, кабыл алынган негиз) ‒ кээ бир математикалык теорияларды түзүүдө далилдөөсүз кабыл алынган математикалык чындык. Кайсы бир аксиомалык теорияны түзүүдө адегенде негизги түшүнүктөр деп аталган аныкталбай турган негизги объектилер жана алардын арасындагы негизги катыштар тандалат. Андан кийин негизги түшүнүктөрдүн ар түрдүү касиеттерин көрсөтүүчү сүйлөмдөр алынат. Аксиома көп кылымдык тажрыйбадан, практикадан, эксперименттен жана илимдин өсүшүнөн келип чыгып, далилдөөнү талап кылбаган чындык катары каралат. Байыркы Грекияда аксиома терминин Аристотель биринчи пайдаланган, кийин ал термин Евклид жана анын ишин улантуучулар аркылуу геометрияга кирген. Орто кылымда аксиома аристотелдик философиядан илимдин башка тармактарына өтүп, андан ары алар аркылуу турмуштук чындык катары кабыл алынган. Математикалык логиканын өнүгүшү аксиома түшүнүгүнүн өсүшүнө түрткү болгон. Аксиома постулат деп да аталат.