АККУМУЛЯТОР

АККУМУЛЯТОР (лат. accumulo – жыйнайм, чогултам) – учуру келгенде пайдалануу макса­тында электрдик энергия топтоочу түзүлмө, ал батарея деген ат менен да белгилүү. Аларды за­ряддоонун жүрүшүндө химиялык энергияны электр энергиясына өзгөртүүчү электр‑химиялык элемент колдонулат. Азыркы мезгилде көп таралган коргошун‑кислоталуу аккумуляторду 1859‑жылы франциялык физик Гастон Планте ойлоп тапкан. Топтолгон энер­гиянын түрүнө жараша аккумулятор электрдик, гидрав­ликалык, жылуулук, инерциялык болуп бөлүнөт. Электрдик аккумулятор электр энергиясын химиялык энергияга айландырып чогултат. Керек болгон­до ал энергия химиялык реакциянын негизинде кай­ра электр энергиясына айландырылып, электр тизмегине берилет. Электрдик аккумулятордун кислота­луу жана жегичтүү деген эки түрү бар. К и с л о т а л у у Аккумулятордун электр кыймылдаткыч күчү жана пайдалуу аракет коэффициенти чоң болгондук­тан, кыймылсыз кубаттуу орнотмодо колдону­лат. Жегичтүү аккумулятор – жеңил жана жөнөкөй жасалгандыктан транспортто кеңири пайдала­ньшат. Гидравликалык аккумулятор суюктуктун же газдын басымын жана чыгымын теңдөө үчүн гидравликалык орнотмодо пайдаланылат. Ж ы­ л у у л у к аккумулятору өнөр жай орнотмолорун буу жана энергия менен үзгүлтүксүз жабдуу, жылуулук жана күч берүүнү теңдөө максатында жылуулук энер­гиясын чогултат. Инерциялык аккумулятор сырткы күчтөрдүн кыймылын кинетикалык энергияга айландырып, аны кайра пайдаланат. Мисалы, ай­лануучу күүлөндүргүч дөңгөлөк.