Difference between revisions of "АБА ЫРАЙЫН БОЛЖОО"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
9-71>KadyrM
м (→‎top: clean up)
 
(7 intermediate revisions by 4 users not shown)
1 -сап: 1 -сап:
, прогноздоо (гр. prognosis – алдын алуу, билүү) – атм-дагы про цесстерге талдоо жасоонун негизинде аба ырайы абалын күн мурунтан аныктоо. Абанын өзгөрүшүнө жараша к ы с к а (1–2 күнгө) ж-a у з а к (3–10 күн, ай, сезон ж-a бир жылга) мөөнөткө байкоо жүргүзүлөт. А. ы. б. ар бир пункт, трас са (мис., авиация үчүн), аймак б-ча аныкталат. Абанын темп-расы, күндүн ачык же бүркөктүгү, жаан-чачын, шамал, бороон-чапкын, күн күркүрөө, үшүк ж. б. кубулуштар тууралуу маалыматтардын түрүнө карай жалпы ж-a кошумча өзгөрүштөрдү билдирүүчү а т а й ы А. ы. б. болуп бөлүнөт (мис., авиация үчүн күндүн ачыктыгы, булуттун төмөнкү ж-a жогорку чектери, шамалдын багыты ж-a ылдамдыгы, а. ч. үчүн жаан-чачындын болушу, сууктун түшүшү, үшүк же кургакчылыктын күтүлүшү ж. б., темир жол транспорту үчүн кардын, нөшөр жаандын, борошонун болушу). Болжоо 3 түрлүү: синоп тикалык А. ы. б. метеорол. станциялар м-н жердин жасалма спутниктеринен алын-
'''АБА ЫРАЙЫН БОЛЖОО,''' прогноздоо (гр. prognosis – алдын алуу, билүү) – атмосферадагы процесстерге талдоо жасоонун негизинде аба ырайынын абалын күн мурунтан аныктоо. Абанын өзгөрүшүнө жараша к ы с к а (1–2 күнгө) ж-a у з а к (3–10 күн, ай, сезон ж-a бир жылга) мөөнөткө байкоо жүргүзүлөт. Аба ырайын болжоо  ар бир пункт, трасса (мисалы, авиация үчүн), аймак боюнча аныкталат. Абанын температурасы, күндүн ачык же бүркөктүгү, жаан-чачын, шамал, бороон-чапкын, күн күркүрөө, үшүк ж. б. кубулуштар тууралуу маалыматтардын түрүнө карай жалпы жанa кошумча өзгөрүштөрдү билдирүүчү ат  аба ырайын болжоо болуп бөлүнөт (мисалы, авиация үчүн күндүн ачыктыгы, булуттун төмөнкү жанa жогорку чектери, шамалдын багыты жанa ылдамдыгы, айыл чарбасы үчүн жаан-чачындын болушу, сууктун түшүшү, үшүк же кургакчылыктын күтүлүшү ж. б., темир жол транспорту үчүн кардын, нөшөр жаандын, борошонун болушу). Болжоо 3 түрлүү: синоптикалык аба ырайын болжоо метеорологиялык станциялар <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> жердин жасалма спутниктеринен алынган маалыматтардын негизинде түзүлгөн синоптикалык картаны пайдалануу аркылуу, жергиликтүү белгилер боюнча аба ырайын болжоо байкоолор жүргүзүлгөн белгилүү бир пункттагы аба ырайынын өзгөрүшүнүн негизинде, статистикалык аба ырайын  болжоо – белгилүү бир жерлердеги аба ырайынын өзгөрүшү, табигый кубулуштар <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> аба ырайынын өткөндөгүсү <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> алдындагысынын аралыгындагы статистикалык байланышты пайдалануунун негизинде жүргүзүлөт.<br>
ган маалыматтардын негизинде түзүлгөн синоптикалык картаны пайдалануу аркылуу, ж е ргиликтүү белгилер б-ча А. ы. б. байкоолор жүргүзүлгөн белгилүү бир пункттагы аба ырайынын өзгөрүшүнүн негизинде, статистикалыкА. ы. б. – белгилүү бир жерлердеги аба ырайынын өзгөрүшү, табигый кубулуштар ж-а аба ырайынын өткөндөгүсү м-н алдындагысынын аралыгындагы статистикалык байланышты пайдалануунун негизин де жүргүзүлөт.<br>
[[Категория:1-Том]]
 

16:25, 11 Сентябрь (Аяк оона) 2024 -га соңку версиясы

АБА ЫРАЙЫН БОЛЖОО, прогноздоо (гр. prognosis – алдын алуу, билүү) – атмосферадагы процесстерге талдоо жасоонун негизинде аба ырайынын абалын күн мурунтан аныктоо. Абанын өзгөрүшүнө жараша к ы с к а (1–2 күнгө) ж-a у з а к (3–10 күн, ай, сезон ж-a бир жылга) мөөнөткө байкоо жүргүзүлөт. Аба ырайын болжоо ар бир пункт, трасса (мисалы, авиация үчүн), аймак боюнча аныкталат. Абанын температурасы, күндүн ачык же бүркөктүгү, жаан-чачын, шамал, бороон-чапкын, күн күркүрөө, үшүк ж. б. кубулуштар тууралуу маалыматтардын түрүнө карай жалпы жанa кошумча өзгөрүштөрдү билдирүүчү ат аба ырайын болжоо болуп бөлүнөт (мисалы, авиация үчүн күндүн ачыктыгы, булуттун төмөнкү жанa жогорку чектери, шамалдын багыты жанa ылдамдыгы, айыл чарбасы үчүн жаан-чачындын болушу, сууктун түшүшү, үшүк же кургакчылыктын күтүлүшү ж. б., темир жол транспорту үчүн кардын, нөшөр жаандын, борошонун болушу). Болжоо 3 түрлүү: синоптикалык аба ырайын болжоо – метеорологиялык станциялар менен жердин жасалма спутниктеринен алынган маалыматтардын негизинде түзүлгөн синоптикалык картаны пайдалануу аркылуу, жергиликтүү белгилер боюнча аба ырайын болжоо байкоолор жүргүзүлгөн белгилүү бир пункттагы аба ырайынын өзгөрүшүнүн негизинде, статистикалык аба ырайын болжоо – белгилүү бир жерлердеги аба ырайынын өзгөрүшү, табигый кубулуштар жана аба ырайынын өткөндөгүсү менен алдындагысынын аралыгындагы статистикалык байланышты пайдалануунун негизинде жүргүзүлөт.