Difference between revisions of "АДЕНОЗИНФОСФОР КИСЛОТАЛАРЫ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up, replaced: м‑н → <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span>, ж‑а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> (5))
1 -сап: 1 -сап:
'''АДЕНОЗИНФОСФОР КИСЛОТАЛАРЫ''',  н у к л е о т и д д е р– аденозинмоно-, ди- <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> три­фосфат кислоталары (АМФ, АДФ, АТФ). АМФ (C<sub>10</sub>H<sub>14</sub>N<sub>5</sub>O<sub>7</sub>P) – адениндин, рибозанын <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> бир молекула фосфор к&#8209;тасынын калдыктарынан пайда болгон нуклеозидмонофосфат. АМФ ри­бонуклеин к&#8209;таларынын <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> АТФнын гидролиз­денишинен пайда болот. Ал тирүү организмдер­дин жашоосунда негизги ролду аткарып, та­таал биол. бирикмелердин (нуклеотиддердин, рибонуклеин к&#8209;таларынын, коферменттердин ж.б.) курамдык бөлүгү болуп эсептелет. АДФ (C<sub>10</sub>H<sub>15</sub>N<sub>5</sub>O<sub>10</sub>P<sub>2 </sub>)– адениндин, рибозанын <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> эки молекула фосфор к&#8209;тасынын калдыктарынан пайда болгон нуклеозидди фосфат. Ал бардык тирүү организмдердин курамында кездешип, энергия алып жүрүүчү зат болуп эсептелет. АТФ (C<sub>10</sub>H<sub>16</sub>N<sub>s</sub>O<sub>13</sub>P<sub>3</sub>) – адениндин, рибозанын <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> үч молекула фосфор к&#8209;тасынын калдыктарынан  пайда болгон нуклеозидтрифосфат. АТФ фер­менттердин жардамы <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> гидролиздөөдөн алы­нат. Кадимки шартта сууда жакшы эрүүчү, туруктуу туздарды пайда кылуучу, түссүз кристалл. Хим. курамы б&#8209;ча нуклеотиддерге кирет. Табиятта дээрлик бардык тирүү организмдердин курамында кездешет.                                                            
'''АДЕНОЗИНФОСФОР КИСЛОТАЛАРЫ''',  н у к л е о т и д д е р– аденозинмоно-, ди- <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> три­фосфат кислоталары (АМФ, АДФ, АТФ). АМФ (C<sub>10</sub>H<sub>14</sub>N<sub>5</sub>O<sub>7</sub>P) – адениндин, рибозанын <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> бир молекула фосфор кислотатасынын калдыктарынан пайда болгон нуклеозидмонофосфат. АМФ ри­бонуклеин кислоталарынын <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> АТФнын гидролиз­денишинен пайда болот. Ал тирүү организмдер­дин жашоосунда негизги ролду аткарып, та­таал биологиялык  бирикмелердин (нуклеотиддердин, рибонуклеин кислоталарынын, коферменттердин ж.б.) курамдык бөлүгү болуп эсептелет. АДФ (C<sub>10</sub>H<sub>15</sub>N<sub>5</sub>O<sub>10</sub>P<sub>2 </sub>)– адениндин, рибозанын <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> эки молекула фосфор кислотасынын калдыктарынан пайда болгон нуклеозидди фосфат. Ал бардык тирүү организмдердин курамында кездешип, энергия алып жүрүүчү зат болуп эсептелет. АТФ (C<sub>10</sub>H<sub>16</sub>N<sub>s</sub>O<sub>13</sub>P<sub>3</sub>) – адениндин, рибозанын <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> үч молекула фосфор кислотасынын калдыктарынан  пайда болгон нуклеозидтрифосфат. АТФ фер­менттердин жардамы <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> гидролиздөөдөн алы­нат. Кадимки шартта сууда жакшы эрүүчү, туруктуу туздарды пайда кылуучу, түссүз кристалл. Химиялык  курамы боюнча нуклеотиддерге кирет. Табиятта дээрлик бардык тирүү организмдердин курамында кездешет.                                                            


                                                                                       С. А. ''Адылов.''<br>
                                                                                       С. А. ''Адылов.''<br>

09:02, 30 Август (Баш оона) 2023 -деги абалы

АДЕНОЗИНФОСФОР КИСЛОТАЛАРЫ, н у к л е о т и д д е р– аденозинмоно-, ди- жана три­фосфат кислоталары (АМФ, АДФ, АТФ). АМФ (C10H14N5O7P) – адениндин, рибозанын жана бир молекула фосфор кислотатасынын калдыктарынан пайда болгон нуклеозидмонофосфат. АМФ ри­бонуклеин кислоталарынын жана АТФнын гидролиз­денишинен пайда болот. Ал тирүү организмдер­дин жашоосунда негизги ролду аткарып, та­таал биологиялык бирикмелердин (нуклеотиддердин, рибонуклеин кислоталарынын, коферменттердин ж.б.) курамдык бөлүгү болуп эсептелет. АДФ (C10H15N5O10P2 )– адениндин, рибозанын жана эки молекула фосфор кислотасынын калдыктарынан пайда болгон нуклеозидди фосфат. Ал бардык тирүү организмдердин курамында кездешип, энергия алып жүрүүчү зат болуп эсептелет. АТФ (C10H16NsO13P3) – адениндин, рибозанын жана үч молекула фосфор кислотасынын калдыктарынан пайда болгон нуклеозидтрифосфат. АТФ фер­менттердин жардамы менен гидролиздөөдөн алы­нат. Кадимки шартта сууда жакшы эрүүчү, туруктуу туздарды пайда кылуучу, түссүз кристалл. Химиялык курамы боюнча нуклеотиддерге кирет. Табиятта дээрлик бардык тирүү организмдердин курамында кездешет.

                                                                                      С. А. Адылов.