Difference between revisions of "АЙЛАНА-ЧӨЙРӨНҮН КОРГОЛУУЧУ ОБЪЕКТИЛЕРИ"
м (→top: clean up, replaced: м‑н → <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> (5), ж‑а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> (6)) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АЙЛАНА-ЧӨЙРӨНҮН КОРГОЛУУЧУ ОБЪЕКТИЛЕРИ–''' коргоого алына турган айлана‑чөйрөнүн өз ара ажырагыс табигый компонеттеринин жыйындылары. Алар булгануудан, бузулуудан, түгөнүүдөн <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> талкалануудан сакталышы зарыл. Алардын ичинен эң маанилүүлөрү: жер, суу <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> атм‑лык аба. Жер бүтүндөй жаратылыш <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> анын объектилеринин негизин түзөт. Башка бардык объектилер (жер астындагы <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> анын үстүндөгү) Жер <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> ажырагыс биримдикте <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> байланышта болот. Жер айлана‑чөйрөнүн <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> аны коргоонун объектиси катары жер бети <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> кыртыштык катмарды түзөт. А. ч‑сында жер өндүрүштүн негизги <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> алмаштыргыс каражаты болуп эсептелет. Ошондуктан мында кыртыштын түшүмдүүлүгү биринчи мааниге ээ. Маанилүүлүгү жагынан кийинки объектини суу түзөт. Сууларга дарыялар, көлдөр, каналдар, суу сактагычтар, көлмөлөр, көлчөлөр, мөңгүлөр, жер астындагы суулар кирет. Суу объектилеринин курамы суу кодексинде берилген. Жашоо турмуштагы эң маанилүү жаратылыш чөйрөсүнүн бири – ''атмосфералык аба.'' Ат<span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span>ын курамында ат<span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span>ын «озондук катмары» деген компоненти өзгөчө бөлүнүп турат. Бул Жер бетин Күндүн тике тийген нурларынан сактап туруучу газ катмары болуп саналат. А.-ч. к. о‑нин бири – токойлор. Токойлордун климатты, суу агымдарын жөнгө салууда мааниси зор, кычкылтек бөлүп чыгарат. А.-ч. к. о. катары ''экосист''е''малар'' да эсептелинет. <br> | |||
10:55, 21 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы
АЙЛАНА-ЧӨЙРӨНҮН КОРГОЛУУЧУ ОБЪЕКТИЛЕРИ– коргоого алына турган айлана‑чөйрөнүн өз ара ажырагыс табигый компонеттеринин жыйындылары. Алар булгануудан, бузулуудан, түгөнүүдөн жана талкалануудан сакталышы зарыл. Алардын ичинен эң маанилүүлөрү: жер, суу жана атм‑лык аба. Жер бүтүндөй жаратылыш менен анын объектилеринин негизин түзөт. Башка бардык объектилер (жер астындагы жана анын үстүндөгү) Жер менен ажырагыс биримдикте жана байланышта болот. Жер айлана‑чөйрөнүн жана аны коргоонун объектиси катары жер бети менен кыртыштык катмарды түзөт. А. ч‑сында жер өндүрүштүн негизги жана алмаштыргыс каражаты болуп эсептелет. Ошондуктан мында кыртыштын түшүмдүүлүгү биринчи мааниге ээ. Маанилүүлүгү жагынан кийинки объектини суу түзөт. Сууларга дарыялар, көлдөр, каналдар, суу сактагычтар, көлмөлөр, көлчөлөр, мөңгүлөр, жер астындагы суулар кирет. Суу объектилеринин курамы суу кодексинде берилген. Жашоо турмуштагы эң маанилүү жаратылыш чөйрөсүнүн бири – атмосфералык аба. Атмененын курамында атмененын «озондук катмары» деген компоненти өзгөчө бөлүнүп турат. Бул Жер бетин Күндүн тике тийген нурларынан сактап туруучу газ катмары болуп саналат. А.-ч. к. о‑нин бири – токойлор. Токойлордун климатты, суу агымдарын жөнгө салууда мааниси зор, кычкылтек бөлүп чыгарат. А.-ч. к. о. катары экосистемалар да эсептелинет.