Difference between revisions of "АКМАТАЛИЕВ Абдылдажан Амантурович"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up, replaced: м‑н → <span cat='ж.кыск' oldv='м‑н'>менен</span> (2), ж‑а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж‑а'>жана</span> (5))
1 -сап: 1 -сап:
'''АКМАТАЛИЕВ''' Абдылдажан (15. 1. 1956&#8209;ж. т., Нарын ш.) – адабиятчы, сынчы, филология илимдеринин доктору (1990), профессору (1991). КРдин или&#0173;мине эмгек сиңирген ишмер (1999), КР УИАнын корреспондент мүчөсү (2000), КРдин илим <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> техника б&#8209;ча мамлекеттик сыйлыгынын эки жолку лауреаты (2000, 2004).[[File:АКМАТАЛИЕВ 147.png | thumb|none]]
'''АКМАТАЛИЕВ''' Абдылдажан Амантурович (15. 1. 1956&#8209;ж. т., Нарын ш.) – адабиятчы, сынчы, филология илимдеринин доктору (1990), профессору (1991). КРдин или&#0173;мине эмгек сиңирген ишмер (1999), КР УИАнын корреспондент мүчөсү (2000), КРдин илим <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> техника б&#8209;ча мамлекеттик сыйлыгынын эки жолку лауреаты (2000, 2004).[[File:АКМАТАЛИЕВ 147.png | thumb|none]]
1977&#8209;ж. КМУнун филология факультетин бүтүргөн. 1977&#8209;78&#8209;ж. Ош педагогикалык институтунда, 1978&#8209;79&#8209;ж. КМУ&#0173;да окутуучу, 1979&#8209;жылдан КР УИАнын Тил <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> адабият институтунда кенже, 1983&#8209;жылдан улук, жылдан жетектөөчү илимий кызматкер, 1992&#0173; 94&#8209;ж. Адабият жана ис&#0173;кусство институтунун, 1995&#0173;жылдан Манас таануу жана көркөм маданияттын улут&#0173;тук борборунун директору. Акматалиевдин эмгектери манас таа&#0173;нууга, кыргыз фольклорис&#0173;тикасына, айрыкча Ч. Айт&#0173;матовдун чыгармачылыгына ар&#0173;налган. Анын эмгектери ''адабият таануу'' илиминде өздөштүрүлө элек жаңы тематикаларды <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> проблемаларды изилдеген. Эмгектери орус, казак, англис, француз, кытай, немец, испан, түрк тилдеринде жарыяланган. Акматалиевдин жетектөөсү <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> кыргыздын бай фольк&#0173;лордук мурастарын камтыган «Эл адабияты» се&#0173;риясынын 30 томдугу <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> «Манас» эпосунун академиялык басылышынын (С. Орозбаков <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> С. Ка&#0173;ралаевдин варианттары б&#8209;ча) 9 томдугу бирин&#0173;чи жолу жарык көрдү. Акматалиев түзгөн «Улуу инсан&#0173;дар», «Залкар акындар» сериясында Асан Кай&#0173;гы, Кетбука, Токтогул ырчы, Калыгул, Арстан&#0173;бек, Калмурза, Эсенаман, Үмөтаалы, Жеңижок, Солтобай сыяктуу элдик таланттардын чыгар&#0173;малары бар. «Комуз күүлөрү» аттуу 125тен ашык музыкалык мурастарды жаздырууга катышкан. Акматалиевдин жетекчилиги <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> даярдалган «Кыргыз адаби&#0173;ятынын тарыхы» (7 томдук) КРдин К. Тыныс&#0173;танов атындагы мамлекеттик сыйлыгынына (2004) татыган.<br>
1977&#8209;ж. КМУнун филология факультетин бүтүргөн. 1977–78&#8209;ж. Ош педагогикалык институтунда, 1978–79&#8209;ж. КМУ&#0173;да окутуучу, 1979&#8209;жылдан КР УИАнын Тил <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> адабият институтунда кенже, 1983&#8209;жылдан улук, жылдан жетектөөчү илимий кызматкер, 1992&#0173;–94&#8209;ж. Адабият жана ис&#0173;кусство институтунун, 1995&#0173;жылдан Манас таануу жана көркөм маданияттын улут&#0173;тук борборунун директору. А. Акматалиевдин эмгектери манас таа&#0173;нууга, кыргыз фольклорис&#0173;тикасына, айрыкча Ч. Айт&#0173;матовдун чыгармачылыгына ар&#0173;налган. Анын эмгектери ''адабият таануу'' илиминде өздөштүрүлө элек жаңы тематикаларды <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> проблемаларды изилдеген. Эмгектери орус, казак, англис, француз, кытай, немец, испан, түрк тилдеринде жарыяланган. А. Акматалиевдин жетектөөсү <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> кыргыздын бай фольк&#0173;лордук мурастарын камтыган «Эл адабияты» се&#0173;риясынын 30 томдугу <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> «Манас» эпосунун академиялык басылышынын (С. Орозбаков <span cat='ж.кыск' oldv='ж&#8209;а'>жана</span> С. Ка&#0173;ралаевдин варианттары б&#8209;ча) 9 томдугу бирин&#0173;чи жолу жарык көрдү. А. Акматалиев түзгөн «Улуу инсан&#0173;дар», «Залкар акындар» сериясында Асан Кай&#0173;гы, Кетбука, Токтогул ырчы, Калыгул, Арстан&#0173;бек, Калмурза, Эсенаман, Үмөтаалы, Жеңижок, Солтобай сыяктуу элдик таланттардын чыгар&#0173;малары бар. «Комуз күүлөрү» аттуу 125тен ашык музыкалык мурастарды жаздырууга катышкан. А. Акматалиевдин жетекчилиги <span cat='ж.кыск' oldv='м&#8209;н'>менен</span> даярдалган «Кыргыз адаби&#0173;ятынын тарыхы» (7 томдук) КРдин К. Тыныс&#0173;танов атындагы мамлекеттик сыйлыгына (2004) татыган.<br>Эмг.: Ч. Айтматов жана кыргыз&#8209;казак адабий бай&#0173;ланышы. Ф., 1981; Эгиз элдин обону. Ф., 1989; Чың&#0173;гыз Айтматов и взаимосвязи литератур. Ф., 1991; Байыркы орток түрк адабиятынын очерки. Б., 2001; Кыргыз фольклору жана тарыхый каармандар. Б., 2002. ''А Кадырмамбетова.''
Эмг.: Ч. Айтматов жана кыргыз&#8209;казак адабий бай&#0173;ланышы. Ф., 1981; Эгиз элдин обону. Ф., 1989; Чың&#0173;гыз Айтматов и взаимосвязи литератур. Ф., 1991; Байыркы орток түрк адабиятынын очерки. Б., 2001; Кыргыз фольклору жана тарыхый каармандар. Б., 2002. ''А Кадырмамбетова.''

10:09, 20 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы

АКМАТАЛИЕВ Абдылдажан Амантурович (15. 1. 1956‑ж. т., Нарын ш.) – адабиятчы, сынчы, филология илимдеринин доктору (1990), профессору (1991). КРдин или­мине эмгек сиңирген ишмер (1999), КР УИАнын корреспондент мүчөсү (2000), КРдин илим жана техника б‑ча мамлекеттик сыйлыгынын эки жолку лауреаты (2000, 2004).

АКМАТАЛИЕВ 147.png

1977‑ж. КМУнун филология факультетин бүтүргөн. 1977–78‑ж. Ош педагогикалык институтунда, 1978–79‑ж. КМУ­да окутуучу, 1979‑жылдан КР УИАнын Тил жана адабият институтунда кенже, 1983‑жылдан улук, жылдан жетектөөчү илимий кызматкер, 1992­–94‑ж. Адабият жана ис­кусство институтунун, 1995­жылдан Манас таануу жана көркөм маданияттын улут­тук борборунун директору. А. Акматалиевдин эмгектери манас таа­нууга, кыргыз фольклорис­тикасына, айрыкча Ч. Айт­матовдун чыгармачылыгына ар­налган. Анын эмгектери адабият таануу илиминде өздөштүрүлө элек жаңы тематикаларды жана проблемаларды изилдеген. Эмгектери орус, казак, англис, француз, кытай, немец, испан, түрк тилдеринде жарыяланган. А. Акматалиевдин жетектөөсү менен кыргыздын бай фольк­лордук мурастарын камтыган «Эл адабияты» се­риясынын 30 томдугу жана «Манас» эпосунун академиялык басылышынын (С. Орозбаков жана С. Ка­ралаевдин варианттары б‑ча) 9 томдугу бирин­чи жолу жарык көрдү. А. Акматалиев түзгөн «Улуу инсан­дар», «Залкар акындар» сериясында Асан Кай­гы, Кетбука, Токтогул ырчы, Калыгул, Арстан­бек, Калмурза, Эсенаман, Үмөтаалы, Жеңижок, Солтобай сыяктуу элдик таланттардын чыгар­малары бар. «Комуз күүлөрү» аттуу 125тен ашык музыкалык мурастарды жаздырууга катышкан. А. Акматалиевдин жетекчилиги менен даярдалган «Кыргыз адаби­ятынын тарыхы» (7 томдук) КРдин К. Тыныс­танов атындагы мамлекеттик сыйлыгына (2004) татыган.
Эмг.: Ч. Айтматов жана кыргыз‑казак адабий бай­ланышы. Ф., 1981; Эгиз элдин обону. Ф., 1989; Чың­гыз Айтматов и взаимосвязи литератур. Ф., 1991; Байыркы орток түрк адабиятынын очерки. Б., 2001; Кыргыз фольклору жана тарыхый каармандар. Б., 2002. А Кадырмамбетова.