Difference between revisions of "АТОМ МАССАСЫ"
м (→top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (2), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> (3)) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
'''АТОМ МАССАСЫ''' , а т о м д у к с а л м а к ‒ хим. элементтердин ат. с-гынын бирдиги аркылуу туюнтулган салыштырмалуу мааниси. Бул түшүнүктү Дж. Дальтон киргизген (1803). 1869-ж. Д. И. ''Менделеев'' элементтердин касиеттеринин А. м-га болгон көз карандылыгы ж-дөгү мезгилдик законун ачып, анын негизинде бир топ элементтин А. <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> тактап <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> ал кезде ачыла элек элементтердин салмагын алдын ала айткан. Табиятта бир изотоптон турган элементтердин А. м. анын изотобунун массасына туура келет. Ал эми бир нече изотоптору бар элементтердики, ошол изотоптордун массасынын орточо мааниси <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> эсептелет. Көпчүлүк элементтердин изотоптук курамына жараша салмагы да туруктуу болот. Ал хим. элементтин эӊ негизги мүнөздөмөсүнүн бири. Анын бирдиги катары 1961-ж-га чейин жаратылыштагы кычкылтек атомунун орт. массасынын <sup>1</sup>/<sub>16</sub> бөлүгү, ал эми 1961-жылдан көмүртек <sup>12</sup>С изотобунун массасынын <sup>1</sup>/<sub>12</sub> бөлүгү алынган. Ал хим. формулалар <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> теӊдемелер аркылуу эсептөөлөрдү жүргүзүүдө <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> бирикмелердин мол. салмагын табууда колдонулат. | |||
17:53, 5 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы
АТОМ МАССАСЫ , а т о м д у к с а л м а к ‒ хим. элементтердин ат. с-гынын бирдиги аркылуу туюнтулган салыштырмалуу мааниси. Бул түшүнүктү Дж. Дальтон киргизген (1803). 1869-ж. Д. И. Менделеев элементтердин касиеттеринин А. м-га болгон көз карандылыгы ж-дөгү мезгилдик законун ачып, анын негизинде бир топ элементтин А. менен тактап жана ал кезде ачыла элек элементтердин салмагын алдын ала айткан. Табиятта бир изотоптон турган элементтердин А. м. анын изотобунун массасына туура келет. Ал эми бир нече изотоптору бар элементтердики, ошол изотоптордун массасынын орточо мааниси менен эсептелет. Көпчүлүк элементтердин изотоптук курамына жараша салмагы да туруктуу болот. Ал хим. элементтин эӊ негизги мүнөздөмөсүнүн бири. Анын бирдиги катары 1961-ж-га чейин жаратылыштагы кычкылтек атомунун орт. массасынын 1/16 бөлүгү, ал эми 1961-жылдан көмүртек 12С изотобунун массасынын 1/12 бөлүгү алынган. Ал хим. формулалар жана теӊдемелер аркылуу эсептөөлөрдү жүргүзүүдө жана бирикмелердин мол. салмагын табууда колдонулат.