Difference between revisions of "АМОРФТУК АБАЛ"

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
м (→‎top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (2), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> (2))
1 -сап: 1 -сап:
'''АМОРФТУК АБАЛ''' (гр. amorfos – формасыз) – изомериялык касиетке ээ ж-а белгилүү эрүү темпрасы болбогон кристаллдык эмес катуу заттардын абалы. А. а-дагы заттын темп-расын жогорулатканда, акырындык м-н жумшарып, бара-бара суюк абалга өтөт. Катуу заттын мындай  өзгөчөлүгү аны түзгөн бөлүкчөлөрдүн жайгашуусунда алыскы иреттүүлүктүн жоктугу м-н түшүндүрүлөт. Затты түзгөн атомдор ж-а молекулалар анын бардык көлөмү б-ча белгилүү иретте жайгашып турса, ал алыскы иреттүүлүк деп аталат. Кристаллдык заттардын структурасы - алыскы иретке, А. а-дагы заттар жакынкы иретке ээ. Жакынкы ирет суюк абалдагы заттарга да мүнөздүү. Көлкүлдөп эриген затты тез муздатканда А. а-дагы заттар алынат. Мис., кристаллдык кварцты көлкүлдөтүп эритип, кайра тез муздатканда аморфтук кварц айнеги пайда болот. Табиятта А. а-дагы заттар кристаллдык  абалдагы заттарга караганда аз таралган. Акак, табигый мом, битумдар, полимерлер А. а-да болот.
'''АМОРФТУК АБАЛ''' (гр. amorfos – формасыз) – изомериялык касиетке ээ <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> белгилүү эрүү темпрасы болбогон кристаллдык эмес катуу заттардын абалы. А. а-дагы заттын темп-расын жогорулатканда, акырындык <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> жумшарып, бара-бара суюк абалга өтөт. Катуу заттын мындай  өзгөчөлүгү аны түзгөн бөлүкчөлөрдүн жайгашуусунда алыскы иреттүүлүктүн жоктугу <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> түшүндүрүлөт. Затты түзгөн атомдор <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span> молекулалар анын бардык көлөмү б-ча белгилүү иретте жайгашып турса, ал алыскы иреттүүлүк деп аталат. Кристаллдык заттардын структурасы - алыскы иретке, А. а-дагы заттар жакынкы иретке ээ. Жакынкы ирет суюк абалдагы заттарга да мүнөздүү. Көлкүлдөп эриген затты тез муздатканда А. а-дагы заттар алынат. Мис., кристаллдык кварцты көлкүлдөтүп эритип, кайра тез муздатканда аморфтук кварц айнеги пайда болот. Табиятта А. а-дагы заттар кристаллдык  абалдагы заттарга караганда аз таралган. Акак, табигый мом, битумдар, полимерлер А. а-да болот.

16:46, 5 Декабрь (Бештин айы) 2022 -деги абалы

АМОРФТУК АБАЛ (гр. amorfos – формасыз) – изомериялык касиетке ээ жана белгилүү эрүү темпрасы болбогон кристаллдык эмес катуу заттардын абалы. А. а-дагы заттын темп-расын жогорулатканда, акырындык менен жумшарып, бара-бара суюк абалга өтөт. Катуу заттын мындай өзгөчөлүгү аны түзгөн бөлүкчөлөрдүн жайгашуусунда алыскы иреттүүлүктүн жоктугу менен түшүндүрүлөт. Затты түзгөн атомдор жана молекулалар анын бардык көлөмү б-ча белгилүү иретте жайгашып турса, ал алыскы иреттүүлүк деп аталат. Кристаллдык заттардын структурасы - алыскы иретке, А. а-дагы заттар жакынкы иретке ээ. Жакынкы ирет суюк абалдагы заттарга да мүнөздүү. Көлкүлдөп эриген затты тез муздатканда А. а-дагы заттар алынат. Мис., кристаллдык кварцты көлкүлдөтүп эритип, кайра тез муздатканда аморфтук кварц айнеги пайда болот. Табиятта А. а-дагы заттар кристаллдык абалдагы заттарга караганда аз таралган. Акак, табигый мом, битумдар, полимерлер А. а-да болот.