Difference between revisions of "АМИНКИСЛОТАЛАРЫ"
Jump to navigation
Jump to search
м (1 версия) |
|||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
– молекуласында | '''[[АМИНКИСЛОТАЛАРЫ]]''' – молекуласында карбоксил (СООН) ж-а амин (NH<sub>2</sub>) топтору бар орг. бирикмелер. Амин топтордун жайгашышына жараша α-, β-, γ- аминкталары деп бөлүнөт. -А. жогорку темп-рада (220-315°С) эрий турган | ||
бирикмелер. Амин топтордун жайгашышына | түссүз кристалл түрүндөгү заттар, сууда жакшы | ||
жараша α-, β-, γ- аминкталары деп бөлүнөт. | эрийт, көпчүлүк орг. эриткичтерде эрибейт. Бе-лок молекулалары А-нан турат ж-а аны гидролиздөөдөн 20дан ашык А. алынган. Алар а-, (3- | ||
түссүз кристалл түрүндөгү заттар, сууда жакшы | каныкпаган карбон к-таларына аммиакты кошуудан алынат. 1926-ж. В. М. Родионов реакцияны бир баскычта жүргүзүү жолун, б. а. чексиз карбон к-таларына аммиакты кошуу реакциясын сунуш кылган:<math>F1</math> | ||
эрийт, көпчүлүк орг. эриткичтерде эрибейт. Бе-лок молекулалары А-нан турат ж-а аны гидролиздөөдөн 20дан ашык А. алынган. Алар а-, (3- | |||
каныкпаган карбон к-таларына аммиакты кошуудан алынат. 1926-ж. В. М. Родионов реакцияны бир баскычта жүргүзүү жолун, б. а. чексиз карбон к-таларына аммиакты кошуу реакциясын сунуш кылган:<math>F1</math> | |||
[[File:АМИНКИСЛОТАЛАРЫ_51.png | thumb | Formula.F1]] | [[File:АМИНКИСЛОТАЛАРЫ_51.png | thumb | Formula.F1]] | ||
Бир NH<sub>2</sub> ж-а бир СООН тобун кармап турса моноамин карбон к-талары, мис., NH.-CH.-COOH | Бир NH<sub>2</sub> ж-а бир СООН тобун кармап турса моноамин карбон к-талары, мис., NH.-CH.-COOH | ||
| 20 -сап: | 18 -сап: | ||
''Адылов С. А., Леа но в Ү. А.'' Органикалык химия. Б., | ''Адылов С. А., Леа но в Ү. А.'' Органикалык химия. Б., | ||
1991. Ж. ''Медетбекова.''<br> | 1991. Ж. ''Медетбекова.''<br> | ||
11:38, 2 -ноябрь (Жетинин айы) 2022 -деги абалы
АМИНКИСЛОТАЛАРЫ – молекуласында карбоксил (СООН) ж-а амин (NH2) топтору бар орг. бирикмелер. Амин топтордун жайгашышына жараша α-, β-, γ- аминкталары деп бөлүнөт. -А. жогорку темп-рада (220-315°С) эрий турган түссүз кристалл түрүндөгү заттар, сууда жакшы эрийт, көпчүлүк орг. эриткичтерде эрибейт. Бе-лок молекулалары А-нан турат ж-а аны гидролиздөөдөн 20дан ашык А. алынган. Алар а-, (3- каныкпаган карбон к-таларына аммиакты кошуудан алынат. 1926-ж. В. М. Родионов реакцияны бир баскычта жүргүзүү жолун, б. а. чексиз карбон к-таларына аммиакты кошуу реакциясын сунуш кылган:
Бир NH2 ж-а бир СООН тобун кармап турса моноамин карбон к-талары, мис., NH.-CH.-COOH
(глицин), эгерде эки NH2 ж-а бир СООН тобу
болсо диамин карбон к-талары NH2-CH2- (СН2)3
CH(NH2)3-COOH (лизин), ал эми бир NH2, эки
СООН тобу бар к-талар моноамин дикарбон
к-талары деп аталат. А. амфотердик касиетке
ээ. Белок молекуласы А-нан тургандыктан тирүү
организм үчүн мааниси өтө чоң. Медицинада
дары-дармек катары, тамак-аш өнөр жайында,
кээ бири пластмасса ж-а синтездик була алууда, мал чарбасында ж-а ветеринарияда, малды
тоюттандырууда колдонулат.
Ад.: Нейланд О. Я. Органическая химия. М., 1990;
Адылов С. А., Леа но в Ү. А. Органикалык химия. Б.,
1991. Ж. Медетбекова.