Difference between revisions of "АМИНКИСЛОТАЛАРЫ"
м (1 версия) |
м (1 версия) |
||
| 1 -сап: | 1 -сап: | ||
– молекуласында кар-боксил (СООН) ж-а амин ( | – молекуласында кар-боксил (СООН) ж-а амин (NH<sub>2</sub>) топтору бар орг. | ||
бирикмелер. Амин топтордун жайгашышына | бирикмелер. Амин топтордун жайгашышына | ||
жараша α-, β-, γ- аминкталары деп бөлүнөт. аА. жогорку темп-рада (220-315°С) эрий турган | жараша α-, β-, γ- аминкталары деп бөлүнөт. аА. жогорку темп-рада (220-315°С) эрий турган | ||
| 6 -сап: | 6 -сап: | ||
каныкпаган карбон к-таларына аммиакты кошуудан алынат. 1926-ж. В. М. Родионов реакцияны бир баскычта жүргүзүү жолун, б. а. чексиз карбон к-таларына аммиакты кошуу реакциясын сунуш кылган:<math>F1</math> | каныкпаган карбон к-таларына аммиакты кошуудан алынат. 1926-ж. В. М. Родионов реакцияны бир баскычта жүргүзүү жолун, б. а. чексиз карбон к-таларына аммиакты кошуу реакциясын сунуш кылган:<math>F1</math> | ||
[[File:АМИНКИСЛОТАЛАРЫ_51.png | thumb | Formula.F1]] | [[File:АМИНКИСЛОТАЛАРЫ_51.png | thumb | Formula.F1]] | ||
Бир | Бир NH<sub>2</sub> ж-а бир СООН тобун кармап турса моноамин карбон к-талары, мис., NH.-CH.-COOH | ||
(глицин), эгерде эки | (глицин), эгерде эки NH<sub>2</sub> ж-а бир СООН тобу | ||
болсо диамин карбон к-талары | болсо диамин карбон к-талары NH<sub>2</sub>-CH<sub>2</sub>- (СН<sub>2</sub>)<sub>3</sub> | ||
CH( | CH(NH<sub>2</sub>)<sub>3</sub>-COOH (лизин), ал эми бир NH<sub>2</sub>, эки | ||
СООН тобу бар к-талар моноамин дикарбон | <notkey>СООН</notkey> тобу бар к-талар моноамин дикарбон | ||
к-талары деп аталат. А. амфотердик касиетке | к-талары деп аталат. А. амфотердик касиетке | ||
ээ. Белок молекуласы А-нан тургандыктан тирүү | ээ. Белок молекуласы А-нан тургандыктан тирүү | ||
01:10, 5 Май (Бугу) 2022 -деги абалы
– молекуласында кар-боксил (СООН) ж-а амин (NH2) топтору бар орг.
бирикмелер. Амин топтордун жайгашышына жараша α-, β-, γ- аминкталары деп бөлүнөт. аА. жогорку темп-рада (220-315°С) эрий турган түссүз кристалл түрүндөгү заттар, сууда жакшы эрийт, көпчүлүк орг. эриткичтерде эрибейт. Бе-лок молекулалары А-нан турат ж-а аны гидролиздөөдөн 20дан ашык А. алынган. Алар а-, (3- каныкпаган карбон к-таларына аммиакты кошуудан алынат. 1926-ж. В. М. Родионов реакцияны бир баскычта жүргүзүү жолун, б. а. чексиз карбон к-таларына аммиакты кошуу реакциясын сунуш кылган:
Бир NH2 ж-а бир СООН тобун кармап турса моноамин карбон к-талары, мис., NH.-CH.-COOH
(глицин), эгерде эки NH2 ж-а бир СООН тобу
болсо диамин карбон к-талары NH2-CH2- (СН2)3
CH(NH2)3-COOH (лизин), ал эми бир NH2, эки
<notkey>СООН</notkey> тобу бар к-талар моноамин дикарбон
к-талары деп аталат. А. амфотердик касиетке
ээ. Белок молекуласы А-нан тургандыктан тирүү
организм үчүн мааниси өтө чоң. Медицинада
дары-дармек катары, тамак-аш өнөр жайында,
кээ бири пластмасса ж-а синтездик була алууда, мал чарбасында ж-а ветеринарияда, малды
тоюттандырууда колдонулат.
Ад.: Нейланд О. Я. Органическая химия. М., 1990;
Адылов С. А., Леа но в Ү. А. Органикалык химия. Б.,
1991. Ж. Медетбекова.