АДЕНОЗИНФОСФОР КИСЛОТАЛАРЫ

 н у к-

Леотиддер– аденозинмоно-, ди- ж‑а три­фосфат кислоталары (АМФ, АДФ, АТФ). АМФ (C₁₀H₁₄N₅O₇P) – адениндин, рибозанын ж‑а бир молекула фосфор к‑тасынын калдыктарынан пайда болгон нуклеозидмонофосфат. АМФ ри­бонуклеин к‑таларынын ж‑а АТФнын гидролиз­денишинен пайда болот. Ал тирүү организм дер­дин жашоосунда негизги ролду аткарып, та­таал биол. бирикмелердин (нуклеотиддердин, рибонуклеин к‑таларынын, коферменттердин ж.б.) курамдык бөлүгү болуп эсептелет. АДФ (C₁₀H₁₅N₅O₁₀P₂ )– адениндин, рибозанын ж‑а эки молекула фосфор к‑тасынын калдыктарынан пайда болгон нуклеозидди фосфат. Ал бардык тирүү организмдердин курамында кездешип, энергия алып жүрүүчү зат болуп эсептелет. АТФ (C₁₀H₁₆N_sO₁₃P₃) – адениндин, рибозанын ж‑а үч молекула фосфор к‑тасынын калдыктарынан пайда болгон нуклеозидтрифосфат. АТФ фер­менттердин жардамы м‑н гидролиздөөдөн алы­нат. Кадимки шартта сууда жакшы эрүүчү, ту руктуу туздарды пайда кылуучу, түссүз крис талл. Хим. курамы б‑ча нуклеотидцерге кирет. Табиятта дээрлик бардык тирүү организмдердин курамында кездешет. С. А Адылов.