ИОНДОШТУРУУЧУ КАМЕРА

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
08:30, 30 Июнь (Кулжа) 2025 карата Kadyrm (Талкуулоо | салымдары) (1 версия) тарабынан жасалган версия
(айырма) ← Мурунку версиясы | Соңку версиясы (айырма) | Жаңыраак версиясы → (айырма)
Jump to navigation Jump to search

ИОНДОШТУРУУЧУ КА́МЕРА – заряддалган бөлүкчөнүн газды иондоштуруу аракетине негиз­делген детектор. И. к. түрдүү нурлануунун изин түшүрүүдө ж-а изилдөөдө колдонулат. Ал газ тол­турулган эки электроддуу (жалпак, сфера же цилиндр түрүндөгү) жылчыксыз идиштен турат. Электроддорго 100–1000 Â рàêòóó чûңàëóó áå- рèëåò. Íóрëàíóó áîëáîñî, ãàçäûí êàршûëûãû жîãîрóëàéò äà чûíжûрäà òîê ïàéäà áîëáîéò. Çàрÿääàëãàí áoëүêчo È. ê. àрêûëóó oòêoíäo ãàç- äûí àòîìäîрóí èîíäîшòóрàò. Ýëåêòр òàëààñû-


нын таасиринен ион ж-а электрон электродго которулат ж-а И. к-нын чынжырынан электр тогу өтөт. Эгерде чыңалуу аз болсо, иондун ж-а электрондун көп бөлүгү аралашат да, чыңалуу­нун сызыктуу арбышы м-н ток көбөйөт. Кан­дайдыр бир U1 чыңалууда иондор м-н электрон­дор электродго өтөт да ток каныгат. Чыңалуу­нун андан ары көбөйүшү токту көбөйтпөйт. Ал турактуу бойдон калат ж-а нурлануу булагынын ургалдуулугу м-н аныкталат. U1>U2 болсо, ток­тун чоңдугу газдагы атом ионунун электрон м-н кагылышуусунан өсөт. Ток турактуу ток­тун күчөткүчтөрү аркылуу күчөтүлөт. Эгерде за­ряддалган бөлүкчөлөр И. к-га аз түшсө, анда ток үзгүлтүксүз акпастан, айрым кыймыл саны түрүндө агат. И. к. дозиметрияда, ядролук ж-а космос техникасында колдонулат.