АРИД ӨСҮМДҮКТӨРҮ

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
10:15, 12 Сентябрь (Аяк оона) 2024 карата Kadyrm (Талкуулоо | салымдары) (→‎top: категория кошуу) тарабынан жасалган версия
(айырма) ← Мурунку версиясы | Соңку версиясы (айырма) | Жаңыраак версиясы → (айырма)
Jump to navigation Jump to search

АРИД ӨСҮМДҮКТӨРҮ (лат. aridus – кургак) – ным жетишсиз аймакта (чөл, жарым чөл) өсүүгө ылайыкташкан өсүмдүктөр. Алар аба температурасы суткалык жана жылдык кескин өзгөргөн, жаан-чачын жаабаган же өтө аз жааган шартта өсөт. Негизинен тропик жана субтропик алкактарда кеңири таралган. Ксерофиттер жана галофиттер кургакчылыкка өтө чыдамдуу. Физиологиялык. байырлануунун негизинде транспирация, азыктануу, фотосинтез, дем алуу ж.б. физиол. процесстер өзгөрөт. Тез ысып кеткенде өсүмдүктүн субмикроскопиялык структурасы акырындап бузулуп, узакка созулган ысыкта белогу да бузулат. Өсүмдүктө анат. жана морфол. өзгөрүштөр (жалбырактын кичирейиши, түктүүлүк, мом катмары ж. б.) байкалат. Көпчүлүк өсүмдүктөр­дүн уругу да ысыкка чыдамдуу келет. Арид өсүмдүктөрүнүн ар кандай байырлануу жолдору маданий өсүмдүк сортторун чыгарууда селекцияда пайдаланылат. Ад.: Вент Ф. В мире растений. Пер. с англ. М., 1977; Жизнь растений, Т 1-2. М., 1976..