Тармактык Энциклопедия:АЙДЫН ТУТУЛУШУ
17:48, 13 Сентябрь (Аяк оона) 2022 карата MMEE_>KadyrM тарабынан жасалган версия
– Жердин көлөкөсүндө калган Айдын көрүнүшү. Айдын орбиталык тегиздиги эклиптикалык тегиздикке 5°тук бурч м-н жантайып, алардын кесилишинен эки ай түйүнү пайда болот. Ай Жерди айлануу учурунда Күн м-н Жердин ортосунда болуп, Айдын жаңырышы байкалат. Бул эки шарт А.т-на себеп болот. Ай түйүндүн өзүндө же ага өтө эле чукул болгондо Айдын толук тутулушу, ал эми түйүндөн алысыраак болгондо (Жер көлөкөсүнө Ай толук кирбей) жарым-жартылай тутулушу байкалат. Күндүн нуру Жердин атм-расында сынгандыктан, тутулуунун чоң фазасында Ай кызыл күрөң түстө болуп көрүнөт. Айдын толук тутулушу 1с 40 минга созулат, анткени Жердин көлөкөсү Айдын диаметринен чоң. Айдын тутулушу жыл сайын болуп турат.
