АДЫШЕВ
АДЫШЕВ Муса Мирзапаязович (15.6.1915, Ош облусу, Алай району, Гүлчө кыштагы – 1.1.1979, Фрунзе шаары) – белгилүү илимпоз, геология‑минералогия илимдеринин доктору (1969), профессор (1971), Кыргыз ССР ИАнын академиги (1961), корреспондент мүчө (1954), вице‑президенти (1974) жана прези
денти (1978). Кыргыз ССРинин илимге эмгек сиңирген ишмери (1975). Жалал‑Абад педтехникумун (1935), Орто Азия мамлекеттик университетинин (САГУ) геология фактин бүтүргөн (1947).
Улуу Ата Мекендик согушка (1941–45) катышкан. Жалал‑Абад, Ош облустарында айылдык мектепте мугалим, директор (1935–38), СССР ИАнын Кыргыз филиалынын Геология институтунун кенже илимий кызматкери (1947), директору (1952), 1954–75‑жылдары Кыргыз ССР ИАнын Геология институтунун директору болуп иштеген. Адышев литогенез геохимиясынын өкүлү. Илимий эмгектери негизинен Теңир‑Тоодогу байыркы доордо пайда болгон чөкмө тоо тектердин геологиясын, беш элементтин (негизгиси урандын) геохимиясын жана кен байлыктарын изилдөөгө арналган. Теңир‑Тоодо кеңири тараган уран, ванадий, молибден жана алтынга бай көмүртек кремнийлүү сланецтер формациясын изилдеп чыккан. Кыргыз ССР Жогорку Советинин депутаты (1975–77), Эмгек Кызыл Туу, Октябрь революциясы, «Ардак Белгиси» ордендери жана медалдар менен сыйланган. Адышевдин ысмынан Кыргыз Республикасынын УИАнын Геология институту, Түштүк-Батыш Теңир‑Тоодогу кырка тоо жана андагы бийик чоку, ошондой эле Ош технологиялык университети, Бишкектеги көчө аталган.
Эмг.: Металлогения метаморфических и осадочных толщ Тянь‑Шаня, в кн.: «Закономерностиразмещения полезных ископаемых», вып. IX, М., 1970; Четвер тичное тектоника Чуйской впадины. Ф., 1988. Современные движения земной коры и сейсмичность (соавтор. В. Е. Цурков). Б.,1992.