БИЯНХУ

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
18:13, 5 Декабрь (Бештин айы) 2022 карата Kadyrm (Талкуулоо | салымдары) (→‎top: clean up, replaced: м-н → <span cat='ж.кыск' oldv='м-н'>менен</span> (3), ж-а → <span cat='ж.кыск' oldv='ж-а'>жана</span>) тарабынан жасалган версия
Jump to navigation Jump to search

Б о Я н х у (болжол менен 25. 5. 1830, Сияньфу, Кытай  — 26. 7. 1882, Россия империясы, Түркстан генерал-губернаторлугу, Жети-Суу обл., Токмок уезди, Пишпек) – 1862–77-ж. Цинь бийлигине каршы күрөшкөн дунгандар (хуэйцзу элинин) көтөрүлүшүнүн лидерлеринин бири. Кашкарда Эюб Мухаммед деген ат менен белгилүү. Шэньси провинциясындагы Сиань ш-на жакын жерде жашаган айылдык округдун аксакалы үй-бүлөсүнөн чыккан. 1862-жылдан Кытайдын Шэньси жана Ганьсу провинцияларында хуэйцзулардын куралдуу көтөрүлүштөрүнө катышкан. 1868-жылдан дунгандар козголоңдорун жетектеп, эл ичинде "Тигр" деген титулга ээ болгон. 1872-ж-дын аягы – 1873-ж-дын башында Б. Синьцзяндагы маньчжур аскерлерине каршы уйгурлардын көтөрүлүшүнө катышкан. 1877-ж. көтөрүлүш Цин армиясынан жеңилип, Б. 5 миң адамы менен качып, Торугарт ашуусу аркылуу Кыргызстанга өткөн. Кытай бийлигинин Биянхуну кайтаруу талабын Россия өкмөтү канааттандырган эмес. Учурда урпактары Кыргызстандын Ананьево айылында жашайт.