АЭРОАКУСТИКА

АЭРОАКУСТИКА (гр. aer – аба жана акустика) – физиканын үндүн аэродинамикалык проблемаларын, кыймылдуу чөйрөдө үндүн таралышын, үндүн туруксуз агым менен өз ара аракетин, о. эле аэродинамикалык пайда болгон акустикалык ызы-чууну азайтуу методдорун изилдөөчү аэродинамика менен акустиканын ортосундагы бөлүмү. А. аэродинамикалык күчтөр жана аба агымынан пайда болгон үндөр менен байланыштуу, бирок сырттан таасир этүүчү күчтөр жана толкундардан пайда болбойт. Механиканын аэродинамика, туруктуулуктун гидродинамикалык теориясы, куюн динамикасы, турбулентүүлүк теороиясы менен тыгыз байланышта. Суюктуктун агым кыймылында пайда болгон үндүн теориялык маселесин алгач фр. Физик Дж. У. Рэлей карап чыккан (1877). Бирок, А-ны парктикалык пайдалануу орус окумуштуулары Л. Я. Г утиндин винттин айлануусундагы ызы-чуу ж-дө (1936), Е. Я. Юдиндин стержендин айлануусунун ызы-чуусу (1944), Д.И. Блохинцевдин кыймылдуу чөйрөнүн акустикасы жана англ. окумуштуу М. Дж. Лайтхаллдын турбуленттүү агымдын чуусу ж-дө окууларынан кийин башталган. Аэродинамикалык чууну эки класска бөлсө болот: агым бөлүкчөлөрүнүн (агым чуусу ж.б.) жана катуу нерсеге агым тийгендеги чуу (өткөргүчтөрдүн, винттин, желедеткичтин, планердин, самолеттун чуусу ж. б.). Үндүн аэродинамикалык генерациясынын негизги себеби куюндун пайда болушу жана газдын нерсени, о. эле кыймылдуу чөрөнү тез куюндай айланып өтүүсү.