АСУАН

АСУАН‒ Египеттин түш.-чыгышындагы шаар. Асуан мухафазасынын (адм.-айм. бирдик) адм. борбору. Калкы 281,9 миӊ (2010). Нил д-нын оӊ жээгинде жайгашкан. Жолдор тоому. Эл аралык аэропорту бар. Дарыя порту. Туристтик борбор.

Шаардын жалпы көрүнүшү.

Климаттык курорт. А. ‒ Египеттин байыркы шаарларынын бири. Байыркы египеттиктер С у и н, гректер С и е н а деп аташкан. Номарх Саренпут IIнин таш күмбөзү (б. з. ч. 20-к.), Ыйык Симеондун христиан монастырынын калдыгы (8‒13-к.), минарет жана көптөгөн чамгарактуу мавзолейлер (10‒11-к.) сакталган. Филе а-нда Осириса менен Исида (эллада мезгилин) жана «Киоск Траяна» (грек-рим мезгили) храмдар комплекси бар. Булар Бүткүл дүйнөлүк мурастын тизмесине кирген. Асуан (азыркы Насер) суу сактагычынын курулушуна байланыштуу эстеликтер Агилкия а-на көчүрүлгөн. Жогорку индус. ин-ту (1962), Нубия музейи (1997), ботан. бак бар. А. ‒ маанилүү өнөр жай борбору. Химия (азот жер семирткичин чыгарат), металлургия, жеӊил, тамак-аш өнөр жайы иштейт. Мусулман-исмаилиттердин зыярат кылуучу жайы. А-га жакын жайгашкан гидроэнергетикалык комплекси СССРдин жардамы менен курулган.
Р. Карачалова.