АРХЕЙ ЗАМАНЫ

АРХЕЙ ЗАМАНЫ– жер кыртышынын өнүгүү тарыхындагы эң байыркы доор (кембрийге чейинки мезгилдерде пайда болуп, өтө метаморфизмделген тоотектердин тобу). Гнейс, кварцит, кристаллдуу ж-а графиттүү сланецтерден турат. Терминди америкалык геолог Дж. Дана 1872-ж. киргизген. Mypда байыркы кристаллдуу тектери гана А. заманына кирсе, азыр метаморфизмделишине жараша 2500 млн жылдан мурун пайда болгон тоотектер бүт камтылат. Кырг-нда Ак-Түздө, Сары-Жаз кырка тоолорунда жолугат. А. заманындагы тоо тектерде кобальт, никель, хром кендери кездешет.