АБА ЫРАЙЫ

АБА ЫРАЙЫ - атм-нын белгилүү бир убактагы (сутка, ай, жыл ичиндеги) же аймактагы абалы. А. ы. атм-дагы абанын темп-расы, нымдуулугу, басымдын өзгөрүшү, туман, жаан-чачын, шамал ж. б. метеорол. кубулуштардын жыйынтыгы б-ча аныкталат. А. ы-нын көп жылдык режими климат деп аталат. Анын өзгөрүшү күн энергиясы м-н жер бетинин өз ара тийгизген таасиринен пайда болуучу физ. процесстерге, атм-нын циркуляциясына ж. б. факторлорго көз каранды. Жер-жерлердеги станциялардан ж-a космостук приборлордон белгилүү бир борборго келип түшкөн метеорол. элементтер б-ча синоптикалык карталар түзүлүп, А. ы. маалыматталып турат. А. ы. жер бетиндеги жаныбарлардын тиричилигине, адамдардын өмүрүнө тике таасир тийгизет. А. ч., авиация, транспорт ж. б. үчүн анын мааниси чоң.