АЗОВ ДЕҢИЗИ

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
17:27, 1 -ноябрь (Жетинин айы) 2022 карата Roza (Талкуулоо | салымдары) тарабынан жасалган версия
Jump to navigation Jump to search
АЗОВ ДЕҢИЗИ (лат. – Меот көлү, байыркы орусча – Сурож деңизи) – Атлантика океаны­нын алабындагы ички деңиз. Чыгыш Европа түздүгүнүн түш. бөлүгүндө. Керчь кысыгы аркылуу Кара деңиз м‑н туташат. Аянты 39 миң км2.Тайыз деңиздерге кирет; эң терең жери 13 м. Түн. ж‑а түш. жээктери дөбө‑дөңсөөлүү, жардуу, батыш ж‑а чыгыш жээктери негизинен ойдундуу. Жээктери булуң‑буйткалуу, кумдуу саяндар (Бердянск, Арабат Жебеси) ж‑а булундар (Таганрог, Темрюк, Сиваш) көп. Дон ж‑а Кубань д. куят. Суусунун темп‑расы жайында 20‑30°С, кышында 0°Сден төмөн. 2‑3 ай бою муз каптап жатат. Орт. туздуулугу 9дан 13,8%оге чейин. Балык (хамса, тюлька, лещ, судак көбүрөөк) кармалат. Кеме жүрөт. Волга‑Дон каналы ар кылуу Каспий, Ак, Балтика деңиздери м‑н туташат. Башкы порттору: Жданов, Таганрог, Ейск, Бердянск. Курорттору бар.