АЗОВ ДЕҢИЗИ
Jump to navigation
Jump to search
АХОВ ДЕҢИЗИ (лат. – Меот көлү, байыркы орусча – Сурож деңизи) – Атлантика океанынын алабындагы ички деңиз. Чыгыш Европа түздүгүнүн түш. бөлүгүндө. Керчь кысыгы аркылуу Кара деңиз м‑н туташат. Аянты 39 миң км2.Тайыз деңиздерге кирет; эң терең жери 13 м. Түн. ж‑а түш. жээктери дөбө‑дөңсөөлүү, жардуу, батыш ж‑а чыгыш жээктери негизинен ойдундуу. Жээктери булуң‑буйткалуу, кумдуу саяндар (Бердянск, Арабат Жебеси) ж‑а булундар (Таганрог, Темрюк, Сиваш) көп. Дон ж‑а Кубань д. куят. Суусунун темп‑расы жайында 20‑30°С, кышында 0°Сден төмөн. 2‑3 ай бою муз каптап жатат. Орт. туздуулугу 9дан 13,8%оге чейин. Балык (хамса, тюлька, лещ, судак көбүрөөк) кармалат. Кеме жүрөт. Волга‑Дон каналы ар кылуу Каспий, Ак, Балтика деңиздери м‑н туташат. Башкы порттору: Жданов, Таганрог, Ейск, Бердянск. Курорттору бар.