АПАТИЯ

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
Jump to navigation Jump to search
(гр. apatheia – көңүл коштук, кайдыгерлик) – 1) айлана-чөйрөгө кош көңүл мамиле кылуу; организмдин ички козголуусу, кызыкчылыгы, эмоциялык реакциясы жоголгон абалы. А. көбүнчө жалпы психикалык активдүүлүктүн төмөндөшүнө байланыштуу, оорулуу аз кыймылдайт, аз сүйлөйт, демилгесиз болот. А. кээ бир психикалык оорулар, о. эле нерв системасынын иши бузулганда байкалат. 2) Антикалык философияда стоицизм этикасынын негизги түшүнүктөрүнүн бири; анда адамдын жан дилин бардык ышкыдан толугу м-н ажыратылышы керек, – деп талкууланат. Стоиктердин пикири б-ча адамдын ышкысы жакшылык ж-a жамандыкты туура талдоого жолтоо болот; акылман ышкыдан, б. а. коркуу, кайгыруу сыяктуу сезимдерден тышкары болуусу зарыл. Алгач бул түшүнүк мегар мектебинин өкүлү Стилпон, кийин Зенон (б. з. ч. 4-3-к.) тарабынан өркүндөтүлгөн.