АКТАН Тыныбек уулу

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
13:40, 19 Март (Жалган куран) 2024 карата Temirkan (Талкуулоо | салымдары) тарабынан жасалган версия
Jump to navigation Jump to search

АКТАН Тыныбек уулу (1888-жыл, Нарын облусу, Нарын району, Тегерек-Булак айылы ‒ 5. 12. 1951-жыл, Тегерек-Булак айылы) ‒ манасчы, акын жана комузчу. Атасы Тыныбек жомокчу болгон. Ал эс тарткандан эле атасынан «Манасты» угуп чоӊойгон. Анын сөз өнөрүнө шыктуулугу 13 жашында байкалган. Адегенде комуздун коштоосунда элдик ырларды аткаруучу катары таанылып, кийин өзү да ыр чыгарып, ырчылардын катарына кошулган. Октябрь революциясынан кийин бир нече ыр, поэма жараткан. Аларда жаӊы

АКТАН10.png

заман, колхоз турмушунун жетишкендиктерин даӊаза кылган. Актан Тыныбек уулу 1930-жылы айылдык советтин председатели, кийин колхоздун председатели, 1933‒1939-жылдары Нарын райондук радио түйүнүндө, 1936‒1947-жылдары Т. Сатылганов атындагы Кыргыз мамлекеттик филармониясында эмгектенген. «Алга бас, камбаркан», «Өзгөрүш шыӊгырама», «Кеӊеш», «Чоӊ кошуун», «Семетей күү» деген күүлөрдү жараткан. «Манас» эпосунан «Көкөтөйдүн ашынан» үзүндү, «Семетей» бөлүгүнөн «Семетейдин жетим калып Букарга барышы» жана «Семетей Букардан Таласка келип, Манастан калган мүлктөрдү алып жаткан жери» деген эпизоддорду жаздырып, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын кол жазмалар фондуна өткөргөн. Ал «Эр Табылды» эпосун да толук айткан. Анын ырлар жыйнагы 1964-жылы дүйнөдөн кайткандан кийин жарык көрдү. «Бакты-Болот», «Асан-Жамал» аттуу жыйнакка (1964) поэмалары, «Жеӊиш жылы», «Май майрамына», «Өч алдык» жана башка ырлары кирген. Медалдар менен сыйланган.