АРКАР-КУЛЖА
АРКАР-КУЛЖА (Ovis ammon) – көндөй мүйүздүүлөр тукумунун аркарлар уруусундагы сүт эмүүчү. Дене уз. 110-120 см, бийикт. 65-125 см, салм. 100-200 кг. Бийик тоолуу дың жана чөлдүү талааларда кездешет. Ургаачысы – аркар, эркеги кулжа деп аталат. Анын популяциялары түрдүү экол. шартта жашагандыктан,
алардын түсү да ар түрдүү. Бул түргө кирүүчү популяциялар, бири биринен сырткы көрүнүшү менен айырмаланып турат. КМШ өлкөлөрүнүн аймагында 10дон ашык түрчөлөрү кездешет. Булар бири биринен сырткы көрүнүштөрү, чоңдугу, мүйүзүнүн түзүлүштөрү ж-a түсүнө карата айырмаланышат. Памир А.-к-нын мүйүзү чоң, учтуу, ичин көздөй ийрилип турат. Түсү карабоз, күрөң. Памир, Алтай тоолорунун чыгыш жагында, Теңир-Тоонун Арпа, Ак-Сай сырттарын мекендейт. Теңир-Тоодо жашагандарынын тулку бою чың, чоң, түсү, мүйүзүнүн түзүлүшү б-ча башка түрчөлөрдөн айырмаланып турат, эркегинин бийикт. 110-115 смге чейин, ээгинде сакалы жок, түсү бозураак. Теңир-Тоо кыркаларын мекендейт. Жазында 1-2 козу тууйт. Эти, териси баалуу. Окумуштуулар аны кой менен аргындаштырып, уяң жүндүү меринос породасын алган.Бул түр Кыргызстандын Кызыл китебине катталган.