БАЗИДИОМИЦЕТТЕР

БАЗИДИОМИЦЕТТЕР б а з и д и я л у у к о з у к а р ы н д а р (Иasidiomycetes) ‒ козу карындар классы. Булар көп клеткалуу, мицелийлүү, жогорку түзүлүштүү козу карындар, 30 миӊден ашык түрү белгилүү. Жыныстык жол м-н пайда болгон экзогендик базидиоспора атайын өсүндү ‒ базидияда жайгашат. Базидия эки ядролуу клетканын (дикариондун) өөрчүшүнөн башталып, аскомицеттердин баштыгынын пайда болушуна окшойт. Базидия дикариоттук гифтин клеткасын бөлүп турган тосмонун капталындагы өсүндүдөн жетилет; дикариондун кош ядросу бөлүнүп, төрт ядро пайда болот. Клетка өзү да бөлүнөт, бир жуп ядро базидиянын энелик клеткасында калыптанат. Андан ары бул ядролор кошулат, диплоиддик ядро редукция жолу м-н бөлүнөт. Клетка чоюлуп, базидияны түзөт. Анын чокусунда өсүндүлөр ‒ стеригмалар пайда болот. Аларда базидиоспоралар жайгашат. Жетилген базидиоспоралар стеригмалар м-н бирге жакын аралыкка тарайт. Алар борпоӊ, тыгыз булалуу, эттүү, кабык, туяк, түтүк, дүмүрчө ж-а калпакчалар түрүндө болот. Дененин спора кармаган бөлүгү гимений деп аталат. Алар кеӊири таралган. Көбү өсүмдүк мите Б. катар аралыгы иштетилүүчү өсүмдүктөр сыяктуу айдалып, жер семирткичтер м-н азыктандырылат. Жашыл массасы чанагы саргайып, уругу быша баштаганда жыйналат. Огород Б. негизинен КМШ өлкөлөрүнүн Европа бөлүгүндө өстүрүлүп, тамак-ашка татымал катары кондитер өнөр жайында ж-а ликер чыгарууда пайдаланылат.