АРХИМЕД

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
15:23, 17 -ноябрь (Жетинин айы) 2022 карата Dilde (Талкуулоо | салымдары) тарабынан жасалган версия
Jump to navigation Jump to search

АРХИМЕ́Д ― (болжолу б. з. ч. 287 – 212, Сиракузы ш.) – байыркы грек илимпозу, математик ж-а механик. Статика м-н гидростатиканы негиздөөчү. Ил. иштерин механик ж-а техник катары баштаган. Беттер аянтынын, ар кандай нерсе ж-а фигуралардын көлөмүн табуу методун өркүндөткөн. Ал физика-математика илимд. алгачкы окумуштуусу, механиканы илим катары түзүүчүлөрдүн бири. Ага ар түрдүү тех. ойлоп чыгаруулар тийиштүү. Ал π санынын маанисин өтө тактыкта эсептеп чыккан ж-а нерсенин оордук борборун тапкан. Рычагдар законун матем. жол м-н чыгарган. Анын акыркы эмгеги сууга матырылган нерсенин тең салмактуулугун изилдөө болгон. Архимед винти деп аталган суу көтөргүч механизмди ойлоп тапкан.