АРА-БЕЛ–КУМ-ТӨР ОЙДУҢУ
АРА-БЕЛ–КУМ-ТӨР ОЙДУҢУ-- Ички Теңир-Тоонун түн.-чыгышында. Тескей Ала-Too, Жетим-Бел, Ак-Шыйрак кырка тоолору м-н курчалган. Деңиз деңг. 3400-3800 м бийиктикте. Уз. 52 км туурасы 14 км. Батышы кенен, айланасындагы тоолор ойдуңдун таманынан 500-1000 м, айрым чокулары 1300 jure чейин көтөрүлүп жатат. Ал байыркы мөңгүлөрдүн чордону болгон. Ошондуктан ойдуңдун рельефинин пайда болушу мөңңгүнүн аракетине байланыштуу. Төртүнчүлүк мезгилдин башталышында ойдуңду дээрлик муздук каптал жаткан. Муздук чегингенде Ара-Бел, Кум-Төрдөй эң ири өрөөндөр ж-а меридиан б-ча созулган суу куймаларынын өрөөндөрү түзүлгөн. Рельефинде морена дөбөлөрү (бийикт. 20–25 мre чейин), саздуу оёңчолор ж-а тегиз жерлер кеңиңири аянтты ээлейт. Ойдуңдун таманы кайнозойдун шиленди чөкмөлөрүнөн турат. Чет жакаларында кыргыз кызыл түстүү свитасынын чополору, кумдук, шагылдар кездешет. Алар төртүнчүлүк мезгилдин мөңгү таштарынын шилендилери м-н капталган. Ойдуң аркылуу батыштан чыгышка Ара-Бел суусу агат. Майда көлдөр бар. Климаты катаал. Кышы суук ж-а узак. Январдын орт. темп-расы –19,5..–21,2°С, жайы кыска, июлдун орт. темп-расы 2,3-4,3°С. Жылдык жаан-чачыны 311 11 мм. Өсүмдүктөрү сейрек, ар кайсы жерде топ-топ болуп, жаздык же орок сымал жерге жабышып өсөт. Too капталдарына альп шалбаалуу талая (каз таман, ыраң, тогуз төбөл, бетеге ж. б.), субнивалдык суук чөл, кар-мөңгү алкактары мүнөздүү. Жайкы жайыт катары пайдаланылат. Өрөөндүн чыгыш, Ак-Шыйрак тоо тоомунун түн.-батыш тарабында�а Кум-Төр алтын кени бар. Өрөөн аркылуу Барскон – Кум-Төр автомобиль жолу өтөт.