АКАК ТАШ

Кыргызстан Энциклопедия Жана Терминология Борбору дан
15:13, 18 Апрель (Чын куран) 2022 карата 180-227>KadyrM тарабынан жасалган версия
Jump to navigation Jump to search
 а к а к – минерал, халцедондун бир түрү. Хим. формуласы Si02. Өңү кызыл сары, кызгылт сары. Негизинен эффузив тоотектери­нин көндөйчөлөрүндө ж‑а жаракаларында бо­лот. Янтарь ж‑а кээ бир тунук асыл таштар да (көбүнчө ак түстөгүлөрү) акак деп аталган. Зер­герлик иште колдонулуучу 3‑класстагы кымбат баалуу асыл таш. Кыргыз зергерлери А. Т‑ты шакек, билерик, сөйкө, чолпу, чач учуктарга, ат жабдыктарына да чөгөрүп, «тогуз төбөлөп» же куткундап көркөмдөшкөн, о. эле шуру, се­деп топчу да жасашкан. Таза болоттон жасал­ган, жыгач саптуу «темир ойгуч» м‑н жасалга­нын үстүн оюп, күмүштү кызыл жалын кылып эритип, данакер (бура) м‑н аралаштырып куюу ыкмасы колдонулат. Азыркы мезгилде кол өнөрчүлөрдүн «Кыял» бирикмесинде да өркүн­дөгөн технология м‑н А. Т‑ты пайдаланып, кыз­келиндердин асем буюмдарын элдин талабына шайкеш жасап жатышат.